Nửa đầu năm 2025, các cảng hàng không Việt Nam đã phục vụ 59,7 triệu lượt hành khách, đánh dấu sự tăng trưởng ấn tượng trong ngành hàng không. Trong năm 2024, tổng số lượt hành khách đã lên tới 110 triệu. Giả định trung bình mỗi hành khách mất từ 3-4 phút cho các thủ tục tại sân bay, từ kiểm tra an ninh, soi chiếu hành lý đến làm thủ tục xuất nhập cảnh, tổng thời gian lãng phí ước tính có thể lên tới 5,5-7,3 triệu giờ.
Tính toán dựa trên GDP bình quân đầu người năm 2024 là 115 triệu đồng và giả sử mỗi người lao động làm việc khoảng 2.000 giờ mỗi năm, giá trị gia tăng trung bình của một giờ lao động là 57.500 đồng. Như vậy, thời gian mất 3-4 phút có giá trị kinh tế từ 2.875 đến 3.833 đồng mỗi hành khách. Nhân với tổng số lượt khách, mức lãng phí toàn xã hội ước tính rơi vào khoảng từ 316 – 422 tỉ đồng mỗi năm, một con số không nhỏ.
Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết cho các cơ quan chức năng phải ưu tiên hiện đại hóa thủ tục sân bay trong chính sách tiết kiệm nguồn lực xã hội và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Một trong những giải pháp quan trọng là cải thiện quy trình kiểm tra an ninh tại sân bay, vốn là phần không thể thiếu trong hành trình bay nhưng hiện đang áp dụng các quy định có thể gây phiền hà cho hành khách.
Hiện nay, hành khách thường được yêu cầu cởi giày, thắt lưng, áo khoác, mũ và đặt thiết bị điện tử ra khay riêng để kiểm tra. Trên thế giới, nhiều sân bay đã áp dụng công nghệ hiện đại để giảm thiểu các quy định này. Tại Mỹ, từ tháng 7-2025, việc bắt buộc cởi giày khi qua cửa an ninh đã được hủy bỏ. Chương trình TSA PreCheck cho phép hành khách được miễn việc cởi giày, tháo laptop, hoặc cởi áo khoác.
Ở Việt Nam, hầu hết các sân bay quốc tế và nội địa vẫn áp dụng quy định yêu cầu hành khách cởi giày, tháo thắt lưng, bỏ hết thiết bị điện tử vào khay để kiểm tra. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ kiểm tra an ninh, việc dỡ bỏ quy định này hoàn toàn có thể thực hiện được nếu đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng an ninh hiện đại như máy soi CT, máy quét millimeter-wave và trí tuệ nhân tạo trong phân tích ảnh quét.
Áp dụng các công nghệ này không chỉ giúp hành khách cảm thấy thoải mái hơn mà còn giúp xử lý lượng khách lớn trong thời gian ngắn hơn. Tuy nhiên, cần phải nhìn nhận thực tế rằng Việt Nam vẫn chưa triển khai rộng rãi các công nghệ kiểm tra tiên tiến. Vì vậy, việc dỡ bỏ quy định hiện tại cần phải có phương án thay thế phù hợp để không gây rủi ro cho an ninh hàng không.
Việc kiểm tra chặt chẽ tất cả hành khách, dù có phần phiền toái ở góc độ cá nhân, nhưng vẫn sẽ mang lại lợi ích an toàn chung cho tất cả mọi người. Do đó, việc cân nhắc và thực hiện các giải pháp hiện đại hóa thủ tục an ninh là cần thiết để đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành hàng không Việt Nam.
Vietnamairport.vn đang là đơn vị cung cấp nhiều giải pháp công nghệ trong ngành hàng không.