Chính quyền Mỹ vừa thông báo sẽ rút khỏi Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO) lần thứ hai trong nhiệm kỳ của Tổng thống Donald Trump. Thông báo được đưa ra vào ngày 22/7, với lý do chính rằng tổ chức này đang quá tập trung vào các mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc và các chương trình xã hội, văn hóa dễ gây chia rẽ.
Phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ, Tammy Bruce, cho biết quyết định rút khỏi UNESCO là một phần không thể thiếu trong chính sách đối ngoại ‘Nước Mỹ trên hết’ mà Tổng thống Trump đang theo đuổi. Động thái này được đánh giá là một đòn giáng mạnh vào tổ chức toàn cầu có trụ sở tại Paris, được thành lập sau Thế chiến thứ hai với mục đích thúc đẩy hòa bình thông qua hợp tác quốc tế trong các lĩnh vực giáo dục, khoa học và văn hóa.
Mỹ hiện là một trong những quốc gia đóng góp ngân sách lớn cho UNESCO, với khoảng 8% tổng ngân sách của tổ chức. Việc rút lui dự kiến sẽ có hiệu lực vào tháng 12/2026. Trước đó, vào năm 2017, chính quyền ông Trump cũng đã rút Mỹ khỏi UNESCO với lý do về nợ tồn đọng và những thiên kiến bị cho là chống Israel. Tuy nhiên, dưới thời chính quyền Tổng thống Joe Biden, Mỹ đã quay lại tổ chức này vào năm 2023.
Đây không phải là lần đầu tiên Mỹ rút khỏi UNESCO. Vào năm 1983, dưới thời cựu Tổng thống Ronald Reagan, Mỹ đã rút khỏi tổ chức này do những lo ngại về thiên kiến chống phương Tây. Tuy nhiên, vào năm 2003, dưới thời cựu Tổng thống George W. Bush, Mỹ đã quay trở lại UNESCO sau khi đánh giá rằng tổ chức đã thực hiện các cải cách cần thiết.
Được thành lập với mục tiêu thúc đẩy hòa bình thông qua hợp tác quốc tế, UNESCO được biết đến rộng rãi với các chương trình công nhận Di sản Thế giới và các hoạt động văn hóa, giáo dục nhằm tăng cường đối thoại giữa các nền văn hóa. Tổ chức này đã đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hòa bình và hợp tác quốc tế trong nhiều thập kỷ qua. Hiện tại, với quyết định rút lui của Mỹ, tương lai và hoạt động của tổ chức này sẽ chịu sự ảnh hưởng không nhỏ.
Các quan chức tại trụ sở UNESCO ở Paris đã chuẩn bị cho khả năng Mỹ rút lui nếu ông Trump tái đắc cử. Điều này cho thấy sự không chắc chắn trong quan hệ giữa Mỹ và tổ chức này trong những năm gần đây.
Trước những biến động trong quan hệ giữa Mỹ và UNESCO, quốc tế vẫn đang theo dõi sát sao những diễn biến tiếp theo và ảnh hưởng của chúng đến các hoạt động hợp tác quốc tế trong lĩnh vực giáo dục, khoa học và văn hóa.