Nhà thơ Thanh Thảo – ‘Vua trường ca’ của thi ca Việt Nam, đã gắn bó với hành trình thơ suốt hơn nửa thế kỷ qua. Ông vẫn luôn bền bỉ và trăn trở với nhân dân, với đất nước, thể hiện qua các tác phẩm của mình.
Đầu tháng 10/2023, Hội nghị đại biểu Nhà văn lão thành Việt Nam lần thứ nhất đã diễn ra tại Hải Phòng, thu hút hơn 300 nhà văn trên 70 tuổi, phần lớn là những người lính đã góp phần làm nên một thời kỳ chói sáng của văn học Việt Nam qua nửa thế kỷ trận mạc. Trong chương trình ‘Đêm thơ Mùa thu’, nhà thơ Thanh Thảo, 78 tuổi, vẫn nhiệt tình lên đọc thơ mặc dù gặp khó khăn do chân bị gãy và bệnh tật.
Ông đã đọc bài thơ ca ngợi tình hữu nghị với Việt Nam của thượng nghị sĩ John McCain, người đã đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy xóa bỏ toàn bộ lệnh cấm vận của Mỹ nhằm vào Việt Nam và tiến tới bình thường hóa quan hệ hai bên.
Nhà thơ Thanh Thảo được biết đến với nhiều trường ca và tập thơ nổi tiếng, và được mệnh danh là ‘Vua trường ca’ của thi ca đương đại Việt Nam. Ông đã nhận được nhiều giải thưởng văn học giá trị từ Hội Nhà văn Việt Nam và Giải thưởng Nhà nước về Văn hóa Nghệ thuật đợt 1 năm 2001.
Trong trường ca ‘Những người đi tới biển’, Thanh Thảo đã viết về người lính đã hy sinh tuổi trẻ của mình cho Tổ quốc: ‘Chúng tôi đã đi không tiếc đời mình / (Những tuổi hai mươi làm sao không tiếc / Nhưng ai cũng tiếc tuổi hai mươi thì còn chi Tổ quốc?’. Một câu thơ khác trong bài thơ ‘Dấu chân qua trảng cỏ’ của ông cũng đã trở thành kinh điển: ‘Mang bao khát vọng con người / Dấu chân nho nhỏ không lời không tên / Thời gian như cỏ vượt lên / Lối mòn như sợi chỉ bền kéo qua.’
Trong trường ca Metro, Thanh Thảo đã thực hiện một cuộc hành trình trở lại với quãng thời gian trai trẻ trong những năm tháng chiến tranh khốc liệt ở Trường Sơn, với một cái nhìn sâu sắc hơn và chiêm nghiệm hơn về số phận con người và đất nước.
Cùng với nhà thơ Phạm Tiến Duật, Thanh Thảo là hai nhà thơ tiêu biểu của thế hệ người lính trong chiến tranh, góp phần làm nên một thời kỳ chói sáng của văn học Việt Nam.
Nhà thơ Thanh Thảo đã thể hiện sự bền bỉ và trăn trở với nhân dân, với đất nước trong suốt hành trình thơ của mình. Ông là một biểu tượng của văn học Việt Nam, và những tác phẩm của ông sẽ tiếp tục được nhớ đến và trân trọng.