Serbia dự kiến công bố kế hoạch tự do hóa thị trường khí đốt, một bước đi có thể làm xói mòn vị thế nhà cung cấp chính của tập đoàn năng lượng khổng lồ Gazprom của Nga. Động thái này diễn ra trong bối cảnh có những tín hiệu cho thấy mối quan hệ năng lượng lâu dài giữa Belgrade và Moskva đang có dấu hiệu rạn nứt, đồng thời làm dấy lên lo ngại về tương lai của các cuộc đàm phán nhằm ký kết một hợp đồng dài hạn mới giữa hai bên.
Áp lực từ Liên minh châu Âu (EU) đang ngày càng tăng đối với Serbia, khi khối này nỗ lực giảm sự phụ thuộc của quốc gia Balkan vào khí đốt tự nhiên của Nga. Trong bối cảnh đó, Serbia đang xem xét các lựa chọn thay thế, bao gồm cả khí đốt từ Azerbaijan và khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ Mỹ. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng việc chuyển đổi này không đơn giản và tiềm ẩn nhiều rủi ro, không chỉ về mặt kinh tế mà còn liên quan đến sự ổn định của nguồn cung cấp.
Giáo sư Igor Yushkov tại Đại học Tài chính thuộc Chính phủ Liên bang Nga nhận định rằng thay thế khí đốt Nga không phải là một nhiệm vụ dễ dàng đối với Serbia. Hiện tại, Nga đang bán khí đốt cho Serbia với mức chiết khấu đáng kể, điều này giúp nền kinh tế của Serbia tăng trưởng ổn định.
Song song với những thách thức trong lĩnh vực khí đốt, Serbia cũng đang phải đối mặt với những khó khăn trong ngành dầu mỏ. Công ty dầu khí NIS của Serbia, nơi Nga nắm giữ cổ phần lớn, đã phải vật lộn với các lệnh trừng phạt của Mỹ. Đáp lại, Serbia và Hungary đã đẩy nhanh kế hoạch xây dựng một đường ống dẫn dầu mới, dự kiến sẽ cung cấp một tuyến đường vận chuyển dầu thô của Nga đến nhà máy lọc dầu Pancevo.
Dự án xây dựng đường ống mới giữa Serbia và Hungary chỉ ra rằng Serbia vẫn đang tìm cách duy trì mối liên kết năng lượng với Nga. Theo thông tin, Nga sẵn sàng cung cấp dầu thô thông qua đường ống mới nếu nó mang lại lợi ích kinh tế cho Serbia.
Việc xây dựng đường ống dẫn mới không chỉ giúp Serbia giảm sự phụ thuộc vào cơ sở hạ tầng nhập khẩu của Croatia mà còn mở ra một tuyến đường mới cho dầu thô của Nga. Dự án này được coi là một bước đi chiến lược của Serbia nhằm đảm bảo an ninh năng lượng trong dài hạn.
Serbia hiện đang đứng trước một ngã ba đường quan trọng. Quốc gia này nỗ lực đáp ứng các yêu cầu của EU để tiến gần hơn đến việc gia nhập khối, đồng thời phải đối mặt và giải quyết những thách thức kinh tế và áp lực trừng phạt. Các dự án như đường ống dẫn dầu mới với Hungary cho thấy Serbia đang khéo léo cân bằng giữa các lợi ích địa chính trị và kinh tế của mình.