Bảo tàng Nghệ thuật Quang San mới đây đã tổ chức buổi khai mạc chuyên đề ‘Những gốc rễ không ngừng vươn’, giới thiệu một tác phẩm đặc biệt của danh họa Mai Trung Thứ, lần đầu tiên được trưng bày trước công chúng. Nhà nghiên cứu Ace Lê đã đưa ra nhận định rằng, trong ‘Tứ kiệt trời Âu’, Mai Trung Thứ được xem là họa sĩ thấm đẫm văn hóa Việt và luôn đau đáu gìn giữ bản sắc cho nhiều bộ môn. Ông thường Việt hóa các tác phẩm nổi tiếng trong hội họa Tây phương, mang đậm tính dân tộc.

Một trong những tác phẩm nổi bật của Mai Trung Thứ là phiên bản bức Mona Lisa vào năm 1974, khi ông đã 68 tuổi. Sử dụng chất liệu bột màu trên lụa, danh họa giữ nguyên tỷ lệ của bản gốc nhưng đã truyền tải tinh thần Việt qua tranh. Nàng Mona Lisa của ông mang đậm nét phụ nữ Việt Nam với chiếc khăn voan xanh trùm đầu, làn da mang màu vàng đậm, cho thấy bản sắc dân tộc được nhấn mạnh. Cảnh phía sau là hoàng hôn trên vịnh Hạ Long, một danh thắng nổi tiếng của Việt Nam.

Theo nhà nghiên cứu Ace Lê, sự thay đổi này trong tác phẩm của Mai Trung Thứ tượng trưng cho người phụ nữ đã trải qua nhiều sự kiện đặc biệt trong cuộc đời. Khi Mai Trung Thứ vẽ người phụ nữ, nó còn là biểu tượng bản sắc Việt Nam mà ông luôn tìm kiếm trong hội họa. Việc kết hợp giữa phong cách hội họa phương Tây và yếu tố văn hóa Việt Nam đã tạo nên một tác phẩm độc đáo, thể hiện sự sáng tạo và tài năng của Mai Trung Thứ.

Buổi trưng bày còn có sự tham gia của nhiều danh họa khác như Lê Phổ, Lê Thị Lựu, Tô Ngọc Vân, Vũ Cao Đàm…, những người đã có đóng góp lớn trong thời kỳ đầu của mỹ thuật Việt Nam. Sự hiện diện của họ đã làm giàu thêm cho triển lãm, mang đến cơ hội chiêm ngưỡng các tác phẩm đặc biệt và góp phần quảng bá văn hóa Việt Nam đương đại.

Triển lãm mở cửa đón khách từ ngày 1/8, dự kiến sẽ thu hút nhiều người quan tâm đến nghệ thuật và văn hóa Việt Nam. Đây là dịp để công chúng có thể trải nghiệm và tìm hiểu sâu hơn về các tác phẩm nghệ thuật độc đáo, cũng như đóng góp vào việc bảo tồn và phát huy giá trị của mỹ thuật Việt Nam.

Bảo tàng Nghệ thuật Quang San hy vọng rằng, thông qua triển lãm này, công chúng sẽ có thể tiếp cận và thưởng thức những tác phẩm nghệ thuật đặc sắc, cũng như có thêm cơ hội để tìm hiểu và khám phá văn hóa Việt Nam.

Cần Thơ – Lý Minh Tâm, 27 tuổi, người dân tộc Khmer tại xã Ngọc Tố, thành phố Cần Thơ, đã và đang lặng lẽ gìn giữ âm sắc truyền thống của nhạc ngũ âm trong đời sống văn hóa và tinh thần của cộng đồng người Khmer. Sinh ra trong một gia đình yêu chuộng nghệ thuật truyền thống Khmer, anh Tâm đã được nuôi dưỡng bằng những âm thanh nhạc ngũ âm vang lên từ ngôi chùa trong phum sóc từ khi còn nhỏ.

Anh Tâm chia sẻ rằng bà và cha anh từng là nhạc công chơi các nhạc cụ Khmer trước đây, vì vậy anh đã mê mẩn các loại nhạc truyền thống dân tộc từ bé. Những âm thanh ấy cứ mỗi lần ngồi xem các nghệ nhân, nhạc công hoà tấu là anh lại học theo và ao ước được chơi một lần. Năm lên 11 tuổi, trong khi bạn bè cùng trang lứa còn mải chơi các trò chơi trẻ con, thì Tâm đã được tiếp xúc với dàn nhạc ngũ âm, loại nhạc cụ truyền thống Khmer được hợp thành bởi 5 bộ nhạc, được làm từ 5 loại chất liệu khác nhau tạo nên 5 âm sắc riêng biệt gồm: Bộ đồng, bộ sắt, bộ mộc, bộ hơi và bộ da.

Với tình yêu sâu sắc, chỉ trong một thời gian ngắn, anh Tâm đã chơi thành thạo và được chọn vào đội nhạc ngũ âm của chùa Khmer tại địa phương, đồng thời được theo đoàn đi biểu diễn khắp nơi mỗi khi có lễ hội. Theo anh Tâm, cảm giác được hòa mình vào những bản nhạc dân gian từ các nhạc cụ ngũ âm trong lễ hội truyền thống Khmer, như tết cổ truyền Chôl Chnaam Thmây, lễ Sene Đôn-ta, Lễ dâng y Kathina… hay mỗi lần được biểu diễn ở các lần tổ chức sự kiện đều khiến anh thấy mình là một phần của văn hóa dân tộc mình. Đó không chỉ là âm nhạc, mà còn là linh hồn của cộng đồng Khmer.

Không chỉ là người biểu diễn, khoảng 4 năm nay, anh Tâm còn trở thành người gieo mầm âm nhạc khi trực tiếp dạy nhạc ngũ âm cho các em nhỏ tại các chùa Khmer trong địa phương. Những lớp học diễn ra đều đặn vào các dịp nghỉ hè, buổi tối hay dịp cuối tuần, thu hút các em nhỏ, thanh thiếu niên Khmer yêu âm nhạc truyền thống tham gia. Không chỉ dừng lại ở việc truyền dạy, anh Tâm còn nghiên cứu, tìm tòi về quy trình làm ra nhạc cụ ngũ âm. Từ việc chọn loại gỗ, tre phù hợp, xử lý mặt trống đến cân chỉnh âm thanh, tất cả đều được anh tỉ mỉ.

Dù gặp không ít khó khăn do không có sách vở hay thầy chỉ dẫn, nhưng bằng sự tâm huyết, tình yêu nhạc cụ truyền thống, anh Tâm đã tự học tập, tự tìm hiểu và tự chế tác thành công 4 loại nhạc cụ trong dàn ngũ âm, gồm: Rôneat Ek, Rôneat Thung, Rôneat Đek và trống và anh đã bán được nhiều nhạc cụ do anh tự làm cho các đội nhạc ngũ âm trong địa phương. Giữa nhịp sống hiện đại ngày càng hối hả, việc một người trẻ dành trọn tâm huyết cho nhạc cụ truyền thống như anh Lý Minh Tâm đã giúp bản sắc Khmer không chỉ được gìn giữ, mà còn tiếp tục được lan tỏa bền vững trong cộng đồng dân tộc Khmer.