Cuộc tranh cãi về giải thưởng văn chương liên quan đến tác phẩm “Trăm Ngàn” của tác giả Ngô Tú Ngân tại lễ trao giải cuộc thi truyện ngắn báo Văn Nghệ 2022-2024 đã thu hút sự chú ý của dư luận. Tác phẩm này đã được trao giải nhì, nhưng đồng thời cũng nhận được nhiều phản ứng chỉ trích và so sánh với các tác phẩm khác, đặc biệt là của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư.

Một số nhà phê bình văn học cho rằng “Trăm Ngàn” có nội dung và phong cách tương đồng với các tác phẩm của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư, nhưng với một “phiên bản lỗi”. Họ cho rằng tác phẩm này thiếu ý nghĩa sâu sắc và chỉ tập trung vào việc miêu tả cuộc đời khổ sở của một người đàn ông. Những phản ứng này đã đặt ra câu hỏi về chất lượng và giá trị của tác phẩm đoạt giải.

Trước những phản ứng này, nhà văn Nguyễn Bình Phương, chủ tịch hội đồng giám khảo, đã lên tiếng. Ông cho rằng việc đánh giá một tác phẩm văn chương là rất chủ quan và phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Ngoài chất lượng của tác phẩm, việc đoạt giải còn phụ thuộc vào tính cân bằng giữa các giá trị truyền thống và sáng tạo mới, giữa giá trị của vẻ đẹp văn chương thuần túy và giá trị giáo dục nhân tính.

Ông Phương cũng nhấn mạnh rằng, trong nghệ thuật, không có công thức để tạo ra một tác phẩm xuất sắc và cơ duyên cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc một tác phẩm được giải. Việc đánh giá một tác phẩm cần được xem xét một cách toàn diện và khách quan.

Nhà văn Bảo Ninh, thành viên hội đồng chung khảo, góp ý rằng giám khảo các cuộc thi văn chương nên có thêm tiếng nói của các nhà phê bình để có thể đánh giá một cách toàn diện và khách quan hơn. Điều này sẽ giúp tăng cường tính minh bạch và độ tin cậy của các giải thưởng văn chương.

Cuộc thi truyện ngắn báo Văn Nghệ 2022-2024 đã gây ra nhiều tranh cãi và dư luận về chất lượng và giá trị của các tác phẩm đoạt giải. Điều này một lần nữa cho thấy rằng, giải thưởng văn chương luôn là một vấn đề nhạy cảm và khó khăn. Việc đánh giá và trao giải cần được thực hiện một cách công bằng, minh bạch và dựa trên các tiêu chí rõ ràng.

Trong bối cảnh đó, việc tổ chức các cuộc thi văn chương cần được xem xét và thực hiện một cách nghiêm túc, với sự tham gia của các chuyên gia và nhà phê bình văn học. Điều này sẽ giúp tăng cường chất lượng và giá trị của các tác phẩm văn chương, cũng như độ tin cậy của các giải thưởng.

Đồng thời, cần có thêm nhiều cuộc thảo luận và tranh luận về văn chương để tạo ra một không gian mở và sáng tạo cho các nhà văn và nhà phê bình văn học. Điều này sẽ giúp thúc đẩy sự phát triển của văn học Việt Nam và mang lại nhiều giá trị cho người đọc.

Cuộc thi truyện ngắn báo Văn nghệ 2022-2024 đã thành công rực rỡ trong việc khơi dậy và quy tụ ngọn lửa sáng tạo từ mọi miền đất nước, khẳng định sức sống bền bỉ của văn chương và hé lộ muôn mặt vẻ đẹp của đời sống đương đại. Với gần 2.700 tác phẩm tham dự, cuộc thi đã cho thấy sức hút mạnh mẽ của mình đối với các tác giả từ khắp các vùng miền, từ nhà văn thành danh đến cây viết trẻ.

Chủ tịch Hội đồng Giám khảo cuộc thi, nhà văn Nguyễn Bình Phương, cho biết các tác giả đã khắc họa nhiều khía cạnh của đời sống xã hội, từ những vấn đề phổ quát đến những biến chuyển thầm lặng, từ vấn đề cộng đồng tới ứng xử cá nhân. Không ít tác phẩm đề cập tới sự nghiền ngẫm, chất vấn các vết thương đã thuộc về lịch sử nhưng chưa được chữa trị triệt để. Điều này cho thấy sự quan tâm của các tác giả đối với những vấn đề xã hội và lịch sử, cũng như nỗ lực của họ trong việc tìm kiếm tiếng nói và cách thể hiện mới.

Tác giả Lê Văn Thân, người giành giải Tư, chia sẻ rằng công việc chính của anh là giáo viên Toán, và việc viết lách là một hoạt động vô cùng tùy hứng. Giải thưởng sẽ là cú hích khiến anh nhìn nhận nghiêm túc đối với việc viết và phấn đấu để đạt được những thành công hơn nữa trong tương lai. Trong khi đó, nhà văn Cao Duy Sơn đánh giá cao cách tiếp cận của tác phẩm “Bờ sông lặng sóng” của Vũ Ngọc Thư (giải Nhì), một cách tiếp cận mang đến xúc động mạnh mẽ bởi tình thương và lòng nhân ái.

Những lát cắt khác của đời sống cũng hiện lên chân thực trong các tác phẩm dự thi, từ chuyện tranh chấp đất ao ở nông thôn miền Bắc của Đào Quốc Vịnh (giải Tư) đến vẻ đẹp thơ mộng trong sinh hoạt của đồng bào miền núi qua “Rượu hoa mất trí” của Như Bình (giải Tư). Mỗi tác phẩm đều cho thấy sự chỉn chu, trách nhiệm của người sáng tạo và nỗ lực của họ trong việc thể hiện tiếng nói và cách nhìn riêng của mình.

Tác giả Vương Đình Khang chia sẻ rằng anh đã được đi chu du qua nhiều miền chữ nghĩa qua các truyện ngắn của các tác giả dự thi. Độc giả ngày nay đòi hỏi cao hơn những tác phẩm có hơi thở cuộc sống cùng nghệ thuật sáng tạo trong cách viết. Điều này đòi hỏi các tác giả phải không ngừng phấn đấu và sáng tạo để có thể đáp ứng được nhu cầu của độc giả và đạt được thành công trong sự nghiệp của mình.

Nhà văn Nguyễn Bình Phương cho rằng việc để trống hạng mục cao nhất của cuộc thi thể hiện đòi hỏi cao nhưng hết sức chính đáng. Đó là lời nhắc ý vị trong giới văn chương rằng còn những bước hoàn thiện ở phía trước mà mỗi tác giả cần vươn tới nếu thật sự muốn chinh phục đỉnh cao của nghệ thuật truyện ngắn. Điều này cũng cho thấy sự nghiêm túc và trách nhiệm của Hội đồng Giám khảo trong việc đánh giá và lựa chọn các tác phẩm xuất sắc.

Giá trị lớn nhất mà Cuộc thi truyện ngắn báo Văn nghệ 2022-2024 mang lại là sự khẳng định vai trò của văn chương trong việc soi chiếu cuộc sống và nuôi dưỡng tâm hồn con người. Như Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, đã nói, mỗi truyện ngắn mang vẻ đẹp riêng, tiếng nói riêng, khoảnh khắc riêng của đời sống mà nếu không có nhà văn, những điều đó sẽ bị chôn vùi, khuất lấp. Cuộc thi đã cho thấy sự tồn tại và phát triển của văn chương trong đời sống xã hội, cũng như nỗ lực của các tác giả trong việc thể hiện tiếng nói và cách nhìn riêng của mình.