Cà na, một loại trái cây từng mọc hoang dọc bờ mương, kênh rạch ở miền Tây, nay đã trở thành đặc sản được ưa chuộng trên khắp cả nước. Loại quả này không chỉ được bày bán tại các khu du lịch ở An Giang, Cần Thơ, mà còn được chế biến thành nhiều món ăn và sản phẩm để phục vụ nhu cầu của thực khách.

Hiện nay, ở miền Tây phổ biến là hai giống cà na, bao gồm cà na bản địa và cà na Thái. Cây cà na xưa được trồng để giữ đất trong mùa lũ, sau mới trở thành cây hái trái kiếm thêm thu nhập. Cây cà na chịu hạn tốt, rất ít sâu bệnh, không cần bón nhiều phân, ít tốn chi phí. Cà na bản địa miền Tây là loại cây thân gỗ cao 10-25m, chi chít nhánh, ra hoa trắng vào khoảng tháng 3-4. Cứ mùa nước nổi về cũng là lúc cà na rộ nhất, tức là từ tháng 7 đến tháng 9 âm lịch. Trái cà na có hình bầu dục, vỏ láng mịn, dài cỡ 3-4cm, khi già chuyển màu xanh đậm, vị chua và chát, khi chín có màu vàng nhạt, vị chua, mùi thơm nhẹ.

Anh Nguyễn Minh Nhân, chuyên bán cà na tươi và các sản phẩm từ loại quả này cho biết, hiện nay, người dân trồng cà na Thái phổ biến hơn bởi trái to, sản lượng tốt, ít chua chát hơn, sớm thu hoạch và cho trái quanh năm. Giá cà na Thái dao động theo mùa vụ, lúc rộ thì 15.000-20.000 đồng/kg, khi hiếm hơn thì 30.000-35.000 đồng/kg. Để thu hoạch cà na, người dân dùng nhiều biện pháp như chèo xuồng hái, sử dụng lồng, chèo thang, lấy cây móc giật quả, cây nào to lâu năm thì chèo lên hái.

Ngoài cà na tươi, anh Nhân còn kinh doanh thêm cà na ngâm, cà na ngào đường, cà na đập sẵn hoặc khía sẵn, khử chua chát rồi đóng gói, gửi cho khách tự ngâm theo sở thích. Món cà na đập phải làm thật khéo, không nên đập cà na quá nát để giữ được màu xanh đặc trưng, khi vắt ráo vẫn giữ được hương vị, ăn giòn. Để khử bớt vị chua, chát của cà na cần nhiều công đoạn, cà na mua về phải rửa sạch, đập dập, ngâm muối 15-20 phút rồi đem bóp, xả 2-3 lần nước.

Cà na còn được các doanh nghiệp chế biến thành nhiều đặc sản như mứt cà na, rượu cà na… nâng giá thành lên hàng chục, hàng trăm nghìn đồng, tùy loại. Tại các tỉnh miền Tây hiện nay có nhiều đặc sản làm từ cà na được công nhận sản phẩm OCOP cấp tỉnh. Từ loại trái dân dã mọc hoang, cà na đã trở thành sản phẩm ngon, hấp dẫn khách du lịch, mang lại kinh tế cho bà con miền Tây.

Cá bống sông Đà, một món ăn dân dã từng gắn liền với bữa cơm đạm bạc của người dân địa phương, nay đã trở thành đặc sản được ưa chuộng tại các thành phố lớn. Món cá này không chỉ mang lại hương vị đặc trưng của vùng đất sông Đà mà còn là một phần quan trọng trong nền ẩm thực của Việt Nam.

Giá bán của cá bống sông Đà dao động từ 120.000 đến 200.000 đồng/kg, khiến nó trở thành một trong những đặc sản được săn đón trên thị trường. Sự phổ biến của cá bống sông Đà không chỉ dừng lại ở giá trị kinh tế mà còn ở sự đa dạng của các món ăn có thể chế biến từ nó.

Cá bống sông Đà xuất hiện nhiều và ngon nhất vào khoảng thời gian từ tháng 7 đến tháng 8 hàng năm. Đây là thời điểm người dân địa phương thường tranh thủ đi bắt và bán cho thương lái hoặc gửi đi các tỉnh thành khác. Sự phụ thuộc vào mùa vụ này đã tạo ra một chu kỳ kinh tế đặc trưng cho người dân sống靠 vào nghề捕 cá.

Cá bống có nhiều loại, trong đó nổi bật nhất là cá bống cát với thân tròn, da màu vàng nhạt, kích thước chỉ chừng ngón tay út. Quá trình làm sạch và cấp đông giúp người mua có thể dễ dàng sử dụng mà không cần phải chuẩn bị quá nhiều. Chỉ cần rửa qua, cá bống đã sẵn sàng để được chế biến thành các món ăn ngon.

Cá bống sông Đà có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon, phổ biến nhất là cá bống kho tiêu, cá bống kho tộ, cá bống chiên giòn và cá bống chiên nước mắm. Ngoài ra, còn có các món ăn khác như cá bống kho nghệ, cá bống kho gừng, cá bống kho riềng, cá bống kho tương, cá bống chiên lá lốt, cá bống chiên tỏi ớt. Sự đa dạng này đã giúp cho cá bống sông Đà trở thành một phần quan trọng trong danh sách các món ăn yêu thích của nhiều người.

Sự biến đổi của cá bống sông Đà từ một món ăn dân dã thành đặc sản cao cấp đã mang lại nhiều cơ hội kinh tế cho người dân địa phương. Đồng thời, cũng giúp cho người dân thành phố có thể thưởng thức được những món ăn ngon và đa dạng hơn. Việc tiếp cận với các thị trường mới và áp dụng các phương pháp bảo quản hiện đại đã giúp cho cá bống sông Đà có thể được thưởng thức ở nhiều nơi hơn.

Nhìn chung, cá bống sông Đà không chỉ là một món ăn ngon mà còn đại diện cho sự phát triển kinh tế và văn hóa của vùng đất sông Đà. Việc giữ gìn và phát triển sản phẩm này không chỉ giúp cho người dân địa phương mà còn đóng góp vào sự đa dạng ẩm thực của Việt Nam.