Mỹ và Trung Quốc đang nối lại đàm phán thương mại vào thời điểm hạn chót đạt thỏa thuận chi tiết là ngày 12/8 đang đến gần. Cuộc gặp diễn ra sau khi chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đạt được thỏa thuận thương mại với Liên minh châu Âu (EU) vào tuần trước.

Mặc dù không có kỳ vọng đạt được đột phá tương tự như thỏa thuận với EU, nhưng giới phân tích cho rằng Mỹ và Trung Quốc sẽ tiếp tục hoãn áp thuế và giảm kiểm soát xuất khẩu. Điều này có thể tạo tiền đề cho khả năng ông Trump gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào cuối tháng 10 hoặc đầu tháng 11.

Hai bên đã đạt được một số tiến bộ trong việc giảm thuế nhập khẩu và khôi phục dòng chảy hàng hóa giữa hai nước. Tuy nhiên, các vấn đề kinh tế quy mô lớn hơn vẫn chưa được giải quyết, bao gồm mô hình xuất khẩu của Trung Quốc và kiểm soát xuất khẩu sản phẩm công nghệ của Mỹ.

Giới phân tích cho rằng đàm phán với Trung Quốc phức tạp và cần nhiều thời gian hơn do nước này kiểm soát nguồn cung đất hiếm và nam châm đất hiếm toàn cầu. Tổng thống Trump đã cho biết sẽ sớm quyết định có thăm Trung Quốc để giải quyết căng thẳng thương mại hay không.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết muốn kéo dài hạn chót qua ngày 12/8 để ngăn thuế nhập khẩu quay về mức 145% với hàng Trung Quốc và hàng Mỹ là 125%. Tuy nhiên, Trung Quốc nhiều khả năng yêu cầu Mỹ giảm thêm các tầng thuế chồng chéo hiện cộng dồn lên đến 55% với hầu hết hàng hóa.

Cuộc đàm phán tại Stockholm sẽ là cơ hội để đặt nền móng cho chuyến thăm Trung Quốc của ông Trump và thảo luận về việc tái cân bằng nền kinh tế của Trung Quốc. Việc này bao gồm chuyển đổi mô hình kinh tế của Trung Quốc từ phụ thuộc vào xuất khẩu sang thúc đẩy nhu cầu tiêu dùng nội địa.

Bloomberg đưa tin rằng các cuộc đàm phán thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đang được nối lại.

Tổng thống Trump đã cho biết sẽ sớm quyết định có thăm Trung Quốc để giải quyết căng thẳng thương mại hay không.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đã cho biết muốn kéo dài hạn chót qua ngày 12/8.

Giới phân tích cho rằng đàm phán với Trung Quốc phức tạp và cần nhiều thời gian hơn.

Ngày 26 tháng 7, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo rằng ông đã có các cuộc điện đàm riêng biệt với lãnh đạo Thái Lan và Campuchia, đạt được thỏa thuận ngừng bắn giữa hai nước. Ông Trump cho biết trên mạng xã hội TruthSocial rằng các cuộc điện đàm rất tốt đã diễn ra, trong đó ông đã thông báo với Thủ tướng Campuchia về cuộc trao đổi với Thái Lan và Quyền Thủ tướng nước này.

Cả hai bên đều thể hiện mong muốn ngừng bắn và hòa bình ngay lập tức. Ông Trump cũng cho biết rằng Thái Lan và Campuchia muốn nối lại đàm phán thương mại với Mỹ, nhưng ông xem đây là chưa phù hợp cho đến khi giao tranh chấm dứt. Theo Tổng thống Trump, hai bên đã đồng ý gặp nhau ngay lập tức và nhanh chóng thống nhất một thỏa thuận ngừng bắn và cuối cùng là hòa bình.

Ông Trump cũng bày tỏ mong chờ việc ký kết các thỏa thuận thương mại với cả hai bên khi mọi việc hoàn tất và hòa bình được thiết lập. Các cuộc điện đàm diễn ra khi ông Trump đang thăm Scotland. Trước đó, Hội đồng bảo an Liên Hợp Quốc đã họp kín vào ngày 25 tháng 7 để thảo luận về tình hình căng thẳng biên giới Thái Lan – Campuchia.

Đại diện của cả Thái Lan và Campuchia đều có mặt tại cuộc họp. Cuộc họp không nhằm thông qua bất kỳ nghị quyết nào, mà chỉ đóng vai trò là diễn đàn chính thức để các bên liên quan và 15 quốc gia thành viên của Hội đồng Bảo an tiếp nhận thông tin thực tế. Liên Hợp Quốc đã kêu gọi các bên kiềm chế tối đa và tránh leo thang tình hình, sau khi giao tranh nghiêm trọng dọc theo biên giới Thái Lan – Campuchia đã khiến hàng chục nghìn người phải sơ tán và gây ra thương vong dân sự, bao gồm cả trẻ em.

Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres ngày 26 tháng 7 đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về các cuộc giao tranh vũ trang tiếp diễn ở biên giới giữa Thái Lan và Campuchia. Ông kêu gọi hai bên ngay lập tức đồng ý ngừng bắn và giải quyết các vấn đề thông qua đối thoại nhằm hướng tới một giải pháp lâu dài cho vấn đề biên giới.

Ông Guterres cũng bày tỏ sự sẵn sàng hỗ trợ mọi nỗ lực hướng tới giải quyết hòa bình tranh chấp biên giới giữa Thái Lan và Campuchia. Hiện tại, tình hình biên giới giữa hai quốc gia này vẫn còn phức tạp và cần sự can thiệp của cộng đồng quốc tế để tìm ra giải pháp hòa bình và bền vững. Liên Hợp Quốc đang tiếp tục kêu gọi các bên liên quan kiềm chế và tìm kiếm giải pháp hòa bình.

Các thỏa thuận thương mại quốc tế đang trở thành tâm điểm chú ý hơn bao giờ hết trong bối cảnh hiện nay, khi mà Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục đe dọa các quốc gia bằng việc áp thuế quan cao hơn cho đến khi họ đồng ý ký kết các thỏa thuận mới với Mỹ. Tuy nhiên, quá trình đàm phán các thỏa thuận thương mại giữa các quốc gia diễn ra như thế nào và liệu những hành động mạnh mẽ của ông Trump có làm thay đổi cách thức tiến hành các cuộc đàm phán hay không?

Jason Langrish, một nhà đàm phán thương mại kỳ cựu của Canada, cho biết rằng những lời đe dọa áp thuế của ông Trump đã làm xấu đi bầu không khí trong phòng đàm phán. Ông giải thích rằng gần đây, trong thời kỳ chủ nghĩa dân tộc và chủ nghĩa bản địa đang gia tăng, các thỏa thuận thương mại đã trở nên mang tính phòng thủ và buộc tội nhiều hơn. Ông Langrish, người đã giúp Canada ký kết các thỏa thuận thương mại với EU và Ấn Độ, cho biết rằng điều này trái ngược với cách thức các thỏa thuận như vậy được đạt được trước đây. Theo truyền thống, các cuộc đàm phán thương mại thường mang tính tích cực vì bạn đang nâng cấp một thỏa thuận vốn đã có hiệu quả giữa hai quốc gia.

Một cựu đàm phán viên thương mại khác, Karl Falkenberg, người đã nhiều năm làm đại diện cho EU trong các cuộc đàm phán, nói rằng ông Trump ‘không chấp nhận luật chơi’. Ông không có ý khen ngợi, nhưng ông Trump chắc chắn sẽ coi đó là một lời khen.

Vậy chính xác thì các cuộc đàm phán thương mại được tiến hành như thế nào? Điều gì diễn ra trong các phòng họp kín?

Quá trình đàm phán thương mại thường bắt đầu với việc mỗi bên chỉ định một trưởng đoàn đàm phán. Các nhóm được bố trí cho mỗi bàn đàm phán, có thể bao gồm các vấn đề như thuế quan, quy định, và mua sắm chính phủ. Mỗi bàn đàm phán sẽ có một thành viên phụ trách riêng.

Ông Langrish nói rằng sau đó, ‘cuộc đua bắt đầu’, lưu ý rằng các thỏa thuận thường mất nhiều năm để hoàn tất. Đối với ông Falkenberg, một ngày làm việc điển hình trong các cuộc đàm phán gồm một phiên vào buổi sáng và một phiên vào buổi chiều, nhưng ông cho biết đã từng ‘rời văn phòng lúc 5 giờ sáng’.

Mặc dù các bộ phim chính trị truyền hình thường phóng đại các xung đột trong đàm phán, nhưng hầu hết những người trong ngành đều nói rằng công việc thực sự diễn ra âm thầm, trong nhiều giờ thương lượng chiến lược, cả cho và nhận.

Wendy Cutler, một cựu nhà đàm phán thương mại của Mỹ, cho biết rằng yếu tố quan trọng nhất trong đàm phán là sự tin tưởng. Bà nói rằng bạn sẽ không bao giờ có được 100% sự tin tưởng, bởi vì mỗi bên đều có các mục tiêu quốc gia riêng. Nhưng nếu bạn cảm thấy có thể chia sẻ không chính thức các đề xuất với phía bên kia, và điều đó sẽ không bị rò rỉ ra báo chí hay lan truyền đến các bên liên quan, thì sẽ dễ dàng hơn để đi đến một kết thúc thành công.

Tuy nhiên, trong khi các yếu tố nội bộ trong phòng đàm phán có vai trò quan trọng, thì những gì đang diễn ra bên ngoài thế giới mới chính là thứ có thể quyết định sự thành – bại của một thỏa thuận.

Ông Langrish chỉ ra rằng có những người phản đối một thỏa thuận được ký kết, chẳng hạn như một lĩnh vực kinh tế có thể bị ảnh hưởng tiêu cực, hoặc phe đối lập chính trị trong nước.

Bà Cutler nói thêm rằng điều khiến các nhóm đàm phán của Mỹ gặp khó khăn chính là việc ông Trump muốn họ ký kết các thỏa thuận mới với hầu hết các quốc gia trong một khoảng thời gian rất ngắn.

Lời khuyên của bà Cutler dành cho Tổng thống Donald Trump và những người thân cận ông là hãy ngưng sử dụng mạng xã hội, vì việc quá công khai một cuộc đàm phán có thể gây ảnh hưởng đến tiến trình.

Trong khi đó, khi thuế quan của Mỹ dường như liên tục tăng giảm một cách khó hiểu, giới luật sư thương mại trên toàn thế giới đang rất được săn đón.

Ngày 24/7, Liên minh châu Âu (EU) đã tăng cường sức ép lên chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump thông qua một gói biện pháp đáp trả. Mục đích của gói biện pháp này là bảo vệ lợi ích của EU trước những động thái thương mại của Mỹ, đặc biệt là việc áp thuế thép và nhôm đối với các nước thành viên.

Gói biện pháp đáp trả của EU trị giá lên tới 93 tỷ euro, tương đương khoảng 109 tỷ USD, và sẽ nhắm vào các mặt hàng của Mỹ. Theo đó, phần đầu tiên của gói biện pháp này sẽ áp thuế cao hơn đối với hàng hóa Mỹ trị giá 21 tỷ euro. Đây là bước đáp trả trực tiếp đối với quyết định áp thuế thép và nhôm của ông Trump đối với EU. Phần thứ hai, có giá trị lên tới 72 tỷ euro, sẽ mở rộng danh sách các sản phẩm của Mỹ bị áp thuế. Các sản phẩm bị ảnh hưởng bao gồm máy bay Boeing và rượu bourbon Kentucky.

EU khẳng định rằng mục tiêu hàng đầu của họ vẫn là tìm kiếm một giải pháp thông qua đàm phán với Mỹ. Tuy nhiên, bằng cách đưa ra gói biện pháp đáp trả này, EU cũng thể hiện sự cứng rắn nhằm gây sức ép lên Washington. Các quốc gia thành viên EU đã thống nhất và ủng hộ việc thực hiện các biện pháp này.

Hiện tại, EU và Mỹ đang tiến gần đến một thỏa thuận thương mại, bao gồm mức thuế 15% và một số nhượng bộ trong các lĩnh vực quan trọng. Tuy nhiên, nếu các cuộc đàm phán không đạt được kết quả, gói biện pháp đáp trả của EU sẽ có hiệu lực. Cụ thể, gói biện pháp đầu tiên sẽ có hiệu lực vào ngày 7/8, trong khi gói thứ hai sẽ được thực hiện theo hai giai đoạn, vào ngày 7/9 và ngày 7/2.

Các mức thuế trả đũa mà EU đưa ra nhằm hỗ trợ các cuộc đàm phán thương mại với Mỹ, chứ không phải để làm leo thang căng thẳng. Cho đến nay, EU vẫn chưa áp dụng bất kỳ biện pháp đối phó nào với Mỹ, mặc dù các mức thuế của ông Trump đã ảnh hưởng đến 70% hàng xuất khẩu của khối này.

Về những đề nghị mà EU có thể đưa ra để đạt được thỏa thuận, các nhà ngoại giao của khối này cho biết họ không cân nhắc việc cam kết đầu tư vào Mỹ như Nhật Bản đã làm. Tuy nhiên, EU có thể đề xuất giảm một số mức thuế để tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc đàm phán.

Các dự đoán hiện tại cho thấy mức thuế 15% mà Mỹ có thể áp lên các sản phẩm của châu Âu sẽ không cộng thêm các mức thuế trước đó. Một số lĩnh vực như máy bay, gỗ, dược phẩm và sản phẩm công nghiệp có thể sẽ được miễn trừ thuế.

Euractiv và Bloomberg là những nguồn tin đáng tin cậy trong vấn đề này.

Bộ trưởng Thương mại Mỹ, ông Howard Lutnick, mới đây đã lên tiếng khẳng định rằng thời hạn các nước phải trả thuế nhập khẩu cho hàng hóa vào Mỹ sẽ không có thay đổi thêm. Khẳng định này được ông Lutnick đưa ra trong một cuộc phỏng vấn với CBS News vào ngày 20/7.

Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã hai lần lùi thời hạn áp thuế đối ứng ở mức cao với các đối tác thương mại, sau khi công bố chính sách này vào ngày 2/4. Lần đầu tiên là đến ngày 9/7 và hiện tại là sang đầu tháng 8. Tuy nhiên, ông Lutnick nhấn mạnh rằng việc bắt đầu thu thuế không đồng nghĩa với việc “Mỹ sẽ không tiếp tục đàm phán sau ngày này”.

Ông cũng tỏ ra tự tin về khả năng đạt được thỏa thuận thương mại với Liên minh châu Âu (EU). “Hai đối tác thương mại lớn nhất thế giới đang đàm phán với nhau. Chúng tôi sẽ có thỏa thuận. Tôi tự tin là như vậy”, ông nói.

Bộ trưởng Thương mại Mỹ cũng cho biết các nước nhỏ “ở Mỹ Latin, Caribbean, châu Phi” sẽ chỉ chịu mức thuế cơ bản là 10%. Điều này có thể giúp nhiều nước chưa nhận thư báo thuế của Mỹ thở phào. Trước đó, ông Trump từng cho biết mức chung cho các đối tác thương mại nhỏ sẽ là “hơn 10% một chút”.

Trong khi đó, ông Lutnick khẳng định “các đối tác lớn sẽ phải mở cửa thị trường, hoặc trả mức thuế công bằng cho Mỹ”. Ông cũng dự báo Tổng thống Trump sẽ đàm phán lại Hiệp định Thương mại Mỹ – Mexico – Canada (USMCA) mà 3 nước đã ký kết trong nhiệm kỳ đầu của ông.

Đến nay, 26 quốc gia đã được thông báo mức thuế nhập khẩu mới khi bán hàng sang Mỹ, bắt đầu từ ngày 1/8. Mức mới dao động từ 19-50%, phần lớn bằng hoặc tương đương ngưỡng công bố ngày 2/4. Hiện tại, các nước đều chịu thuế 10% khi bán hàng sang Mỹ. Nhiều đối tác thương mại đang đẩy nhanh tốc độ đàm phán với Mỹ, để giảm mức thuế phải chịu.

Đến nay, Mỹ mới công bố đạt thỏa thuận với Anh, Trung Quốc, Việt Nam và Indonesia.