Sẻ đồng ngực vàng, một loài chim di cư quý hiếm đang bên bờ tuyệt chủng ngoài tự nhiên, vừa được ghi nhận xuất hiện tại Việt Nam. Vào tháng 5/2025, các nhà nghiên cứu thuộc Trung tâm Nhiệt đới Việt – Nga đã phát hiện hai cá thể Sẻ đồng ngực vàng (Emberiza aureola) trong đợt khảo sát khu hệ chim tại đảo Ba Mùn, thuộc Vườn Quốc gia Bái Tử Long, tỉnh Quảng Ninh. Phát hiện này không chỉ mang lại hy vọng cho sự bảo tồn của loài chim này mà còn cho thấy hệ sinh thái tại khu vực Đông Bắc Việt Nam vẫn còn giữ được những điều kiện sinh cảnh phù hợp cho các loài chim hoang dã trong mùa di cư.

Sẻ đồng ngực vàng là loài chim thuộc họ Sẻ đồng (Emberizidae), phân bố chủ yếu tại khu vực Á – Âu. Trước đây, chúng từng có số lượng hàng chục triệu cá thể, nhưng đã suy giảm hơn 90% trong vòng 40 năm qua do săn bắt trái phép, mất sinh cảnh và biến đổi đất nông nghiệp. Loài này đã được xếp vào nhóm Cực kỳ nguy cấp (CR) trong Sách Đỏ của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) từ năm 2017. Tại Việt Nam, Sẻ đồng ngực vàng là loài chim trú đông rất hiếm gặp, thường di cư qua Tây Bắc, Đông Bắc, Trung Trung Bộ và Nam Bộ. Chúng ưa sinh cảnh mở như trảng cỏ, đồng ruộng, rừng ngập mặn hoặc vùng cây bụi gần nguồn nước, có thể sinh sống ở độ cao đến 1.730m.

Tuy nhiên, trong những năm gần đây, số lượng cá thể ghi nhận được ở nước ta ngày càng thưa thớt. Một trong những nguyên nhân khiến loài chim này suy giảm nghiêm trọng là nạn săn bắt để làm món ăn “đặc sản”, đặc biệt tại các quốc gia nằm trên tuyến di cư. Ngoài ra, việc thu hẹp diện tích rừng, chuyển đổi đất nông nghiệp, ô nhiễm môi trường sống cũng góp phần làm mất nơi cư trú của chúng.

Để bảo vệ loài chim quý hiếm này, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 04/CT-TTg ngày 17/5/2022, yêu cầu thực hiện các giải pháp cấp bách nhằm bảo vệ các loài chim hoang dã, di cư tại Việt Nam – trong đó có Sẻ đồng ngực vàng. Sự hiện diện của loài này tại Việt Nam không chỉ là một tín hiệu quan trọng cho sự bảo tồn của loài này mà còn đóng vai trò mắt xích quan trọng trong chuỗi thức ăn tự nhiên, góp phần duy trì cân bằng sinh thái.

Việc bảo vệ Sẻ đồng ngực vàng cũng giúp ngăn chặn sự suy thoái của các hệ sinh cảnh quan trọng – đồng thời thúc đẩy ý thức cộng đồng trong việc bảo vệ động vật hoang dã, chống lại các hoạt động khai thác và buôn bán trái phép. Là loài di cư xuyên lục địa, việc bảo vệ Sẻ đồng ngực vàng không thể là nỗ lực đơn lẻ của một quốc gia. Việt Nam hiện đang đóng vai trò là điểm trú đông và hành lang di cư của loài này, do đó việc duy trì hệ sinh thái tự nhiên, đặc biệt tại các vườn quốc gia và khu bảo tồn, là yếu tố then chốt trong chương trình bảo tồn chung.

Hai ngư dân Mỹ, Jason Wise và Dyllan Rust, vừa lập kỷ lục tại tiểu bang Delaware khi bắt được những con cá có giá trị ẩm thực cao. Tuy nhiên, thay vì được vinh danh, các loài cá này lại bị chính quyền khuyến cáo tiêu diệt do thuộc nhóm sinh vật xâm lấn, đe dọa hệ sinh thái địa phương.

Jason Wise đã ghi tên mình vào lịch sử với kỷ lục tiểu bang đầu tiên về cá trê đầu bẹt sau khi bắt được một con cá nặng khoảng 15,4 kg tại hồ Lums. Anh chia sẻ rằng cần câu của mình bị va mạnh, cong xuống đất và biết mình lại bắt được một con cá khủng. Đây không phải lần đầu Wise bắt được cá trê đầu bẹt tại địa điểm này, khi trong năm 2024, anh đã bắt được 53 con.

Gần như đồng thời, Rust từ Harrington cũng thiết lập một kỷ lục mới với con cá lóc đầu phương Bắc nặng gần 7 kg, phá kỷ lục cũ chỉ trong chưa đầy một tháng. Anh bắt được cá tại Marshyhope Ditch, bên ngoài Harrington.

Mặc dù được đánh giá cao về mặt ẩm thực, cả cá trê đầu bẹt và cá lóc phương Bắc đều nằm trong danh sách sinh vật xâm lấn, có khả năng phá vỡ cân bằng sinh thái. Theo DNREC, cá trê đầu bẹt chỉ săn cá sống và giáp xác, đe dọa nghiêm trọng đến hệ sinh vật thủy sinh bản địa. Còn cá lóc phương Bắc có khả năng sinh sản nhiều lần mỗi năm và ăn tạp, làm giảm số lượng cá thể thao như cá rô miệng rộng.

DNREC cũng nhấn mạnh rằng việc mua bán, vận chuyển, thả hoặc sở hữu các loài xâm lấn còn sống đều bị nghiêm cấm tại Delaware. Tuy nhiên, nếu ngư dân bắt được chúng bằng phương pháp hợp pháp, việc tiêu thụ làm thực phẩm được chấp nhận và thậm chí được khuyến khích.

Cá xâm lấn đang ngày càng được đánh giá cao về mặt ẩm thực và DNREC khuyến khích ngư dân báo cáo số lượng cá xâm lấn bắt được. Việc này không chỉ giúp kiểm soát số lượng cá xâm lấn mà còn góp phần bảo vệ hệ sinh thái địa phương.

Tín chỉ carbon đang nổi lên như một công cụ quan trọng trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, không chỉ giúp giảm thiểu tác động môi trường mà còn gắn liền với những giá trị lịch sử, văn hóa, nhân văn, tâm linh và sinh kế. Tại Việt Nam, nhiều mô hình bảo tồn rừng và nông nghiệp bền vững đã được triển khai, mang lại hiệu quả tích cực trong việc giảm phát thải và bảo vệ môi trường.

Một trong những mô hình đáng chú ý là khu rừng đầu nguồn sông Ngàn Phố, được phục dựng bởi TS. Trần Thị Lành sau hơn 20 năm. Bà Lành không nhận mình là người trồng rừng, mà rừng được phục dựng thông qua việc thuyết phục cộng đồng địa phương tham gia bảo vệ và phục dựng rừng. Mô hình này không chỉ giúp hồi sinh cánh rừng, mà còn giúp bảo tồn các giá trị văn hóa và tâm linh của cộng đồng dân tộc thiểu số.

Ngoài ra, mô hình lúa – tôm tại bán đảo Cà Mau, được triển khai bởi Kỹ sư Hồ Quang Cua, cũng là một điển hình. Mô hình này giúp tăng thu nhập cho nông dân, đồng thời giảm thiểu tác động môi trường thông qua việc áp dụng các phương pháp canh tác bền vững. Các mô hình như thế này đã chứng minh rằng việc bảo tồn và phát triển bền vững không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn mang lại lợi ích kinh tế cho cộng đồng địa phương.

Tín chỉ carbon là một cơ hội lớn để các mô hình bảo tồn và nông nghiệp bền vững được nhân rộng. Tuy nhiên, để phát triển thị trường tín chỉ carbon hiệu quả, cần có sự hỗ trợ của Chính phủ và các tổ chức quốc tế. Việc xây dựng một thị trường tín chỉ carbon minh bạch và hiệu quả sẽ giúp tạo ra một kênh tài chính mới cho các dự án bảo môi trường và phát triển bền vững.

Các chuyên gia cho rằng, tín chỉ carbon cần có thương hiệu để tăng giá trị và thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư. Thương hiệu này có thể được xây dựng thông qua việc kể lại những câu chuyện về các dự án giảm phát thải và bảo tồn môi trường tại Việt Nam. Qua đó, không chỉ giúp quảng bá cho các dự án mà còn nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của bảo vệ môi trường.

Nhìn chung, tín chỉ carbon không chỉ là một công cụ giảm thiểu tác động môi trường, mà còn là một cơ hội để Việt Nam phát triển bền vững và bảo vệ môi trường cho thế hệ tương lai. Với những giá trị đi kèm, tín chỉ carbon hứa hẹn sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững.

Tập đoàn CMA CGM vừa ký kết Biên bản ghi nhớ (MoU) với một liên minh gồm các đối tác công nghệ hàng đầu, nhằm thúc đẩy khả năng tương tác của các chứng từ vận tải điện tử (eBL) dựa trên khuôn khổ TradeTrust. Sự kiện này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc xây dựng một hệ sinh thái thương mại kỹ thuật số an toàn, linh hoạt và bền vững hơn. Đồng thời, CMA CGM tái khẳng định cam kết chuyển đổi 100% chứng từ vận tải gốc sang eBL trước năm 2030.

Các thành viên trong liên minh này bao gồm CargoX, eTEU, ICE, và SGTraDex. Cùng với Cơ quan Phát triển Truyền thông và Thông tin của Singapore (IMDA), các bên sẽ thành lập một nhóm làm việc chung. Nhóm này sẽ giám sát các thử nghiệm và đánh giá kỹ thuật, tập trung vào việc cho phép trao đổi dữ liệu liền mạch giữa các nền tảng eBL. Mục tiêu là đảm bảo tuân thủ Luật Mẫu của UNCITRAL về Hồ sơ Điện tử Có thể Chuyển nhượng (MLETR).

Sự hợp tác này nhắm tới mục tiêu chính là đánh giá tính khả thi kỹ thuật, pháp lý và kinh doanh của khả năng tương tác được kích hoạt bởi TradeTrust trên nhiều hệ thống eBL. Các bên sẽ thiết kế và tiến hành các chương trình thử nghiệm để xác nhận phương pháp và đảm bảo tuân thủ toàn cầu với các tiêu chuẩn của ngành.

Ông Bo Wegener, Giám đốc Điều hành của CMA CGM Châu Á Thái Bình Dương, bày tỏ: ‘Sáng kiến này phản ánh cam kết mạnh mẽ của chúng tôi trong việc thúc đẩy thương mại kỹ thuật số bền vững và an toàn.’ Ông nhấn mạnh việc hợp tác chặt chẽ với các đối tác và tận dụng các khuôn khổ dựa trên blockchain như TradeTrust sẽ giúp tăng tốc quá trình chuyển đổi sang thương mại container hoàn toàn kỹ thuật số.

Ông Johnson Poh, Phó Giám đốc Điều hành của IMDA, 환영 sự hợp tác này: ‘Chúng tôi rất encouragé rằng CMA CGM và các diễn viên hàng đầu khác trong hệ sinh thái thương mại đã chọn TradeTrust làm nền tảng cho khả năng tương tác liền mạch của eBL.’ Ông bày tỏ mong muốn được hỗ trợ các thử nghiệm này và推動 việc áp dụng rộng rãi hơn.

Việc đẩy mạnh khả năng tương tác của eBL thông qua TradeTrust không chỉ giúp tăng cường hiệu quả mà còn giảm thiểu các rủi ro liên quan đến việc sử dụng chứng từ vận tải truyền thống. Điều này có thể dẫn đến một hệ sinh thái thương mại kỹ thuật số toàn diện hơn, nơi các bên có thể trao đổi dữ liệu một cách an toàn và minh bạch.

Ngoài ra, sự hợp tác này cũng có thể mở ra các cơ hội mới cho các doanh nghiệp trong ngành vận tải và thương mại quốc tế. Bằng cách tận dụng công nghệ blockchain và các giải pháp kỹ thuật số, các doanh nghiệp có thể tối ưu hóa quy trình, giảm chi phí và tăng cường tính cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.

Cuối cùng, với cam kết chuyển đổi 100% sang eBL trước năm 2030, CMA CGM thể hiện sự quyết tâm trong việc dẫn đầu cuộc chuyển đổi số trong ngành vận tải và thương mại. Sự hợp tác với các đối tác công nghệ và IMDA là một bước quan trọng trong hành trình này, hướng tới một tương lai mà thương mại kỹ thuật số trở thành chuẩn mực mới.