Tình trạng “bắt cóc online” nhắm vào học sinh, sinh viên đang ngày càng gia tăng và gây ra nhiều lo ngại trong dư luận. Những kẻ xấu đang lợi dụng sự phát triển của công nghệ để thực hiện các hành vi lừa đảo tinh vi, khiến nạn nhân tự cách ly và thực hiện các hành động theo yêu cầu của chúng mà không cần tiếp cận trực tiếp.

Thực tế gần đây cho thấy, thanh thiếu niên đang trở thành mục tiêu dễ dàng của tội phạm mạng. Các chuyên gia cho rằng, đây là hệ quả của việc thế giới ảo dần lấn át thế giới thực. Tiến sĩ Đặng Vũ Cảnh Linh, phó viện trưởng Viện Đào tạo, Bồi dưỡng cán bộ và Nghiên cứu khoa học, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, cho rằng: ‘Thế giới ảo đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của thanh thiếu niên. Tuy nhiên, nếu không có kỹ năng sống và kiến thức cần thiết, các em sẽ dễ dàng trở thành nạn nhân của tội phạm mạng.’

Thủ đoạn của tội phạm mạng là khai thác sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) kết hợp với kịch bản được dàn dựng công phu. Chúng nhắm vào những nhóm dễ tổn thương như người cao tuổi, phụ nữ và đặc biệt là trẻ em. Các đối tượng thường tiếp cận trẻ vị thành niên một cách có hệ thống, đánh vào những ‘lỗ hổng’ trong nhận thức, sự thiếu kinh nghiệm sống, hiểu biết hạn chế về pháp luật và tâm lý chưa ổn định.

Để bảo vệ thế hệ trẻ, vai trò của gia đình được đặt lên hàng đầu. Cha mẹ cần dành thời gian trò chuyện, lắng nghe và thấu hiểu suy nghĩ của con để định hướng, chia sẻ và trang bị kỹ năng và kiến thức sống cần thiết. Việc giáo dục pháp luật và kỹ năng sống cho thanh thiếu niên cần được đẩy mạnh từ cả gia đình và nhà trường.

Cần tạo ra nhiều sân chơi, hoạt động xã hội lành mạnh, môi trường giao tiếp thực tế giúp các em hình thành nhân cách, phát triển toàn diện và biết cách bảo vệ bản thân trong thế giới số đầy biến động. Về mặt pháp luật, cần tăng cường chế tài xử phạt mạnh mẽ hơn để đủ sức răn đe, đầu tư xây dựng hạ tầng công nghệ thông tin hiện đại, kiểm soát hiệu quả các luồng thông tin trên mạng.

Mỗi người cần tự bảo vệ mình trước tội phạm mạng bằng cách giữ sự tỉnh táo khi giao tiếp trên môi trường mạng, đặc biệt với người lạ. Cần thường xuyên cập nhật thông tin thời sự, chính trị, pháp luật để nâng cao nhận thức, tránh trở thành nạn nhân của các chiêu trò lừa đảo.

Một hình thức lừa đảo mới đang xuất hiện trên các nền tảng mạng xã hội, đó là “livestream xổ số cào trúng thưởng”. Tại đây, những người tham gia có thể bị lôi kéo vào một trò chơi giải trí may mắn, nhưng thực tế là một cái bẫy tinh vi mà các đối tượng lừa đảo sử dụng để chiếm đoạt tài sản và thông tin cá nhân của người tham gia.

Các đối tượng lừa đảo thường sử dụng vé số cào từ nước ngoài và dàn dựng các buổi livestream với những giải thưởng lớn liên tiếp được trúng. Đồng thời, chúng tạo ra các bình luận ảo về việc trúng thưởng của người chơi, nhằm tạo ra tâm lý ham lợi và lôi kéo người xem tham gia. Sau khi tạo được lòng tin, các đối tượng lừa đảo sẽ công khai thông tin tài khoản ngân hàng và ví điện tử của mình, mời chào người xem chuyển khoản tiền để mua vé và cào trực tiếp trên sóng.

Tuy nhiên, sau khi nhận được tiền, chúng sẽ cung cấp các vé không trúng và tiếp tục yêu cầu chuyển thêm tiền để mua vé cào tiếp. Ngoài ra, các đối tượng còn yêu cầu nạn nhân cung cấp thông tin cá nhân như số căn cước, số điện thoại, địa chỉ nhà và mã OTP… để phục vụ cho các mục đích lừa đảo khác. Điều này đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho người tham gia, không chỉ mất tiền mà còn có nguy cơ bị lộ thông tin cá nhân.

Công an Quảng Ngãi đã đưa ra khuyến cáo, kêu gọi người dân nâng cao cảnh giác trước chiêu trò lừa đảo này. Cơ quan chức năng khuyến nghị người dân cần cẩn thận khi tham gia các hoạt động trên mạng xã hội, đặc biệt là những hoạt động liên quan đến việc mua bán vé số hoặc tham gia các trò chơi may rủi. Nếu có nghi vấn hoặc bị lừa đảo, người dân cần liên hệ ngay với cơ quan công an gần nhất để được hỗ trợ và xử lý.

Trong bối cảnh tội phạm lừa đảo trên mạng xã hội đang ngày càng phổ biến, người dân cần tăng cường cảnh giác và có kiến thức để bảo vệ bản thân. Việc nâng cao nhận thức và kỹ năng phòng chống lừa đảo sẽ giúp người dân tránh được những cái bẫy tinh vi và đảm bảo an toàn cho tài sản và thông tin cá nhân của mình.

Hãy luôn nhớ rằng, khi tham gia các hoạt động trên mạng xã hội, người dân cần phải cẩn thận và tỉnh táo, không nên ham lợi mà rơi vào các cái bẫy lừa đảo. Chỉ cần một chút chủ quan, người dân có thể mất đi một khoản tiền lớn hoặc bị lộ thông tin cá nhân, gây ra những hậu quả nghiêm trọng.

Trong thời đại số hóa hiện nay, trẻ em đang trở thành mục tiêu của những kẻ lừa đảo tinh vi. Những thủ thuật thao túng tâm lý được sử dụng để dẫn dắt trẻ vào bẫy lừa đảo ngày càng tăng. Để bảo vệ con cái một cách thực chất, phụ huynh cần thay đổi cách nhìn nhận và trang bị cho trẻ những kỹ năng cần thiết.

Phó giáo sư Phạm Mạnh Hà, chuyên gia ngành tâm lý học tại Khoa Khoa học và Công nghệ giáo dục, Đại học Bách khoa Hà Nội, cảnh báo rằng không đứa trẻ nào an toàn tuyệt đối trước những thủ thuật thao túng tâm lý tinh vi. Những kẻ lừa đảo thường sử dụng kịch bản tinh vi, đánh trúng vào tâm lý yếu điểm của từng đối tượng.

Có 4 thủ thuật thao túng tâm lý phổ biến mà các đối tượng thường sử dụng: ‘Tội phạm hóa’, ‘Cô lập’, ‘Khẩn cấp’, và ‘Bình thường hóa’. Những thủ thuật này được thiết kế như một kịch bản hoàn chỉnh, nhằm làm trẻ mất phương hướng, hoảng loạn, và hoàn toàn phụ thuộc vào kẻ thao túng.

Để hiểu vì sao một đứa trẻ dễ bị dẫn dắt, cần xem xét tổng thể từ đặc điểm tâm lý, hoàn cảnh gia đình đến các mối quan hệ xung quanh. Trẻ ở độ tuổi phát triển chưa có khả năng đánh giá rủi ro hoàn chỉnh, dễ tin người, nhất là khi sợ bị người lớn la mắng.

Những gia đình có xung đột thường xuyên, ly hôn, hoặc khoảng cách thế hệ lớn cũng khiến trẻ khó tìm được điểm tựa tâm lý an toàn. Ngoài ra, các mối quan hệ qua mạng, với tốc độ phát triển nhanh và sự hiện diện ảo, lại mang đến cho trẻ cảm giác được lắng nghe và thấu hiểu – thứ mà trẻ không tìm được từ người thân.

Phụ huynh cần đặc biệt lưu ý nếu trẻ có những biểu hiện như thay đổi hành vi đột ngột, lo lắng khi không dùng điện thoại, phụ thuộc quá mức vào một người bạn mới, học tập sa sút, hoặc hay nói dối, giấu diếm. Khi phát hiện những dấu hiệu này, điều quan trọng nhất là không trách phạt, không dò xét, mà cần lắng nghe với thái độ thấu hiểu.

Phụ huynh nên xây dựng kênh giao tiếp cởi mở, giúp con cảm thấy an toàn khi chia sẻ. Cần giáo dục con về quyền riêng tư cơ thể, cách nhận diện các chiêu trò thao túng, và kỹ năng nói ‘không’ với những yêu cầu bất thường. Thay vì cấm đoán, hãy đồng hành cùng con trong không gian mạng, cùng tìm hiểu các xu hướng, trò chuyện về những rủi ro một cách cởi mở.

Trong những trường hợp có dấu hiệu tâm lý kéo dài, cha mẹ nên chủ động tìm đến các chuyên gia tâm lý học đường hoặc chuyên gia giáo dục để được hỗ trợ kịp thời. Không phần mềm kiểm soát thiết bị nào có thể thay thế cho sự hiện diện thực chất của cha mẹ. Lá chắn mạnh nhất trước những kịch bản lừa đảo tinh vi không nằm ở công nghệ, mà nằm ở chính sự kết nối tình cảm, niềm tin và đồng hành của gia đình.

Một trong những biện pháp quan trọng để phòng chống lừa đảo trên mạng là tuyên truyền và nâng cao nhận thức của người dân. Bộ Công an đã thực hiện việc gửi tin nhắn định kỳ hàng tuần đến người dân nhằm cảnh báo về các thủ đoạn lừa đảo mới xuất hiện trên mạng. Ngoài ra, Cục còn duy trì một trang web chuyên dụng để cung cấp thông tin cập nhật, hướng dẫn người dân cách nhận diện tin giả, tin sai sự thật và cách thức chuyển tiếp thông tin đến các cơ quan chức năng để xử lý.

Ông Lê Quang Tự Do nhấn mạnh rằng trong bối cảnh công nghệ phát triển không ngừng, các nỗ lực của Bộ Công an và các cơ quan liên quan đang được tiếp tục đẩy mạnh. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả cao trong công tác phòng chống lừa đảo trên không gian mạng, cần có sự vào cuộc đồng bộ và tích cực của các cơ quan báo chí. Việc tuyên truyền rộng rãi qua các kênh báo chí không chỉ giúp người dân nâng cao cảnh giác mà còn hình thành sức đề kháng trước các hành vi lừa đảo trên mạng. Qua đó, góp phần xây dựng một môi trường mạng an toàn và lành mạnh cho người dân.

Như vậy, có thể thấy rằng việc nâng cao nhận thức và kiến thức của người dân về các thủ đoạn lừa đảo trên mạng là một phần quan trọng trong cuộc chiến chống lại loại tội phạm này. Bộ Công an và các cơ quan liên quan đang không ngừng nỗ lực để cập nhật thông tin, đồng thời kêu gọi sự phối hợp tích cực từ các cơ quan báo chí và sự tham gia của người dân trong việc phòng chống lừa đảo trên không gian mạng.

Cung cấp thông tin chi tiết có thể được tham khảo tại đây.

Một vụ lừa đảo tình cảm táo bạo đã được một cặp đôi người Pháp vạch trần, cho thấy mức độ tinh vi và sự nguy hiểm của những trò lừa đảo này trên mạng xã hội. Hoa hậu Sophie Vouzeland, người từng tham gia cuộc thi Hoa hậu Pháp 2007 và đạt được vị trí á hậu 1, và chồng cô, Fabien, đã chia sẻ câu chuyện về một người đàn ông Bỉ 76 tuổi, Michel, người đã bị lừa đảo và gửi tiền cho một người mà anh ta nghĩ là Sophie.

Michel tin rằng anh ta đã kết nối với Sophie qua ứng dụng WhatsApp và trong suốt thời gian đó, anh ta đã gửi khoảng 25.000 bảng Anh cho người mà anh ta nghĩ là người yêu mình. Tuy nhiên, sự thật đã được tiết lộ khi Michel xuất hiện tại nhà của Sophie, tuyên bố rằng anh ta là chồng tương lai của cô. Tại đây, anh ta gặp Fabien, người đã chào đón Michel và tiết lộ rằng mình là chồng hiện tại của Sophie. Người đàn ông Bỉ đã bị sốc và nhận ra rằng mình đã trở thành nạn nhân của một vụ lừa đảo tình cảm.

Để cảnh báo mọi người về những trò lừa đảo này, cặp đôi đã đăng tải một video về khoảnh khắc Michel xuất hiện tại nhà của họ trên mạng xã hội. Trong video, họ chia sẻ cuộc trò chuyện của mình với Michel, cho thấy sự chủ động và thông minh của họ trong việc đối phó với tình huống. Họ muốn nhấn mạnh sự cần thiết của việc cẩn thận khi sử dụng mạng xã hội và không nên tin tưởng vào những người mà mình chưa từng gặp trực tiếp.

Hoa hậu Sophie, người đang mang thai, đã bày tỏ sự cảm thương với Michel và nhấn mạnh rằng mọi người cần phải cảnh giác trước những thủ đoạn lừa đảo tình cảm. Cô cũng khuyên cáo mọi người nên tỉnh táo và không nên gửi tiền cho những người mà mình không biết rõ. Việc cặp đôi chia sẻ câu chuyện của Michel đã giúp nâng cao nhận thức về những rủi ro của lừa đảo tình cảm trên mạng xã hội và khuyến khích mọi người cần phải cẩn thận hơn khi tương tác trực tuyến.

Fabien và Sophie hy vọng rằng câu chuyện của họ có thể giúp ngăn chặn những vụ lừa đảo tương tự xảy ra trong tương lai. Họ cũng muốn gửi một thông điệp đến những người đang trở thành nạn nhân của lừa đảo tình cảm: đừng ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ và chia sẻ thông tin với những người xung quanh.

Thông tin về vụ lừa đảo này đã được cặp đôi chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội. Mọi người có thể tìm hiểu thêm về vụ việc và cách phòng tránh lừa đảo tình cảm qua các kênh thông tin chính thức.