Tập thể dục có thể được xem như một loại vắc-xin giúp cơ thể chúng ta đối phó với các tác nhân gây hại một cách hiệu quả. Khi nhắc đến vắc-xin truyền thống, chúng ta thường nghĩ đến việc tiếp xúc có kiểm soát với một tác nhân gây hại, chẳng hạn như một phần tử virus. Sự tiếp xúc này cho phép hệ miễn dịch chuẩn bị sẵn sàng để đối phó với virus đó nếu nó xuất hiện lại sau này.

Tập thể dục cũng có vẻ có hại trên bề mặt, vì không phải lúc nào cũng cảm thấy dễ chịu trong quá trình tập. Toàn bộ cơ thể phải làm việc chăm chỉ hơn để đáp ứng nhu cầu của tập thể dục. Kết quả của sự căng thẳng thêm trong quá trình hoạt động tập thể dục là cơ thể sẽ chuẩn bị tốt hơn để đối phó với căng thẳng có thể xảy ra từ các quá trình bệnh tật sau này.

Quá trình lão hóa khiến các hệ thống cơ quan suy giảm chức năng một chút, và tập thể dục là cách tốt nhất để chống lại sự suy giảm này. Hãy nghĩ về bệnh viêm phổi, nơi ai đó có thể bị sốt, nhịp thở nặng, và tim phải làm việc chăm chỉ hơn. Đối với người thường xuyên tập thể dục, các hệ thống cơ quan của họ đã chuẩn bị tốt hơn để đáp ứng nhu cầu cao hơn liên quan đến quá trình bệnh tật như viêm phổi.

Ngược lại, đối với người không thường xuyên tập thể dục, các hệ thống cơ quan của họ đã suy giảm chức năng, và do đó, họ có nhiều khả năng bị choáng ngợp trong quá trình bệnh tật. Một số người có thể cần dùng thuốc để hỗ trợ huyết áp trong tình huống viêm phổi. Người khác có thể cần một thiết bị thở cơ học.

Theo cách này, tập thể dục có thể được xem như một sự rèn luyện cho ngày tồi tệ nhất của cuộc đời bạn từ góc độ y tế. Bạn muốn đảm bảo rằng các cơ quan của mình được trang bị để đối phó với căng thẳng khi nó xảy ra trong một môi trường không kiểm soát, như từ một nhiễm trùng như viêm phổi.

Vắc-xin có thể là một chủ đề gây tranh cãi đối với một số người, nhưng tôi nghĩ tập thể dục là một loại vắc-xin mà lợi ích của nó có thể được mọi người đồng thuận. Vì vậy, hãy hình thành thói quen tập thể dục để tăng cường sức khỏe và khả năng miễn dịch của bạn.

Ngoài ra, bạn có thể tìm hiểu thêm về các lợi ích của tập thể dục tại trang web của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) để có được thông tin chi tiết và chính xác về vấn đề này.

Cuối cùng, nếu bạn muốn bắt đầu chương trình tập thể dục của riêng mình, bạn có thể tham khảo trang web của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) để có được hướng dẫn và tư vấn từ các chuyên gia y tế.

Nuôi con bằng sữa mẹ là một hành trình đầy thách thức nhưng cũng mang lại nhiều lợi ích không thể phủ nhận. Không có loại thực phẩm nào trong những năm tháng đầu đời lại kỳ diệu và quý giá như sữa mẹ. Sữa mẹ không chỉ cung cấp đầy đủ dưỡng chất thiết yếu mà còn là “vắc-xin tự nhiên” đầu tiên giúp trẻ xây dựng hệ miễn dịch khỏe mạnh và phòng ngừa bệnh tật ngay từ khi chào đời.

Sữa mẹ vẫn giữ vững vị thế là nguồn dinh dưỡng không thể thay thế trong 6 tháng đầu đời của trẻ. Tuy nhiên, tại Việt Nam, theo số liệu của Viện Dinh dưỡng năm 2020, chưa đến một nửa số trẻ dưới 6 tháng tuổi được bú mẹ hoàn toàn. Điều này phản ánh rõ ràng những thách thức mà phụ nữ Việt đang đối mặt trên hành trình mang lại khởi đầu tốt nhất cho con mình.

Tuần lễ Thế giới Nuôi con bằng sữa mẹ năm 2025 với chủ đề “Ưu tiên nuôi con bằng sữa mẹ, tạo dựng hệ thống hỗ trợ bền vững” nhấn mạnh vai trò thiết yếu của sữa mẹ trong chăm sóc sức khỏe trẻ em. Sữa mẹ không chỉ là thức ăn – đó là một sản phẩm sinh học sống động, giàu kháng thể và các yếu tố miễn dịch mà không loại sữa công thức nào có thể tái tạo.

Theo thạc sĩ dinh dưỡng Trần Hoàng Kim, Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật tỉnh Lạng Sơn, sữa mẹ là sự hòa quyện tuyệt vời giữa giá trị dinh dưỡng hoàn chỉnh và khả năng tăng cường miễn dịch tự nhiên cho trẻ. Lợi ích của sữa mẹ không dừng ở đứa trẻ, phụ nữ cho con bú cũng có nguy cơ thấp hơn với các bệnh ung thư vú, ung thư buồng trứng, loãng xương, đồng thời phục hồi nhanh hơn sau sinh.

Câu chuyện của chị Nguyễn Thị Huyền Trang, 35 tuổi, là một ví dụ. Chị kể: “Lúc mới sinh, sữa chưa về, tôi lo lắng lắm. Nhưng được nhân viên y tế tư vấn và khuyến khích, tôi kiên trì cho bú sớm và bú thường xuyên. Vài ngày sau, sữa về đều, bé tăng cân đều, chưa từng phải dùng đến sữa ngoài.” Với chị Trang, sữa mẹ không chỉ nuôi dưỡng sự sống, mà mỗi lần cho con bú còn là giây phút thiêng liêng vun đắp sợi dây gắn bó sâu sắc giữa hai mẹ con.

Hành động cho con bú cũng mang lại hiệu ứng lan tỏa sâu rộng tới cả nền kinh tế và môi trường. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, tỷ lệ nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ ở mức thấp có thể khiến nền kinh tế toàn cầu thiệt hại gần 1 tỷ USD mỗi ngày. Ở góc độ môi trường, sữa mẹ là lựa chọn “xanh” nhất: không hộp thiếc, không chai nhựa, không dây chuyền sản xuất gây ô nhiễm.

Tuy nhiên, nhiều rào cản vẫn tồn tại: thiếu không gian cho con bú tại nơi làm việc, tâm lý lo sợ sữa mẹ không đủ chất… Tuần lễ Thế giới Nuôi con bằng sữa mẹ không chỉ là một chiến dịch truyền thông thường niên, mà còn phản ánh nhu cầu cấp thiết từ thực tiễn chăm sóc và bảo vệ trẻ nhỏ. Đầu tư cho sữa mẹ chính là vun đắp cho một thế hệ khỏe mạnh, thông minh và giàu cảm xúc. Bởi mỗi giọt sữa mẹ không chỉ là nguồn dinh dưỡng đầu đời, mà còn là vắc-xin tự nhiên, bền vững và không gì có thể thay thế.

Mướp đắng, một loại quả thường được sử dụng trong ẩm thực Việt Nam, đang ngày càng được đánh giá cao trong các chế độ dinh dưỡng lành mạnh. Loại quả này không chỉ có tác dụng điều hòa đường huyết, hỗ trợ gan, mà còn giúp tăng cường miễn dịch.

Mướp đắng sống chứa các hoạt chất sinh học như charantin, vicine và polypeptid-P, giúp tăng khả năng hấp thu glucose vào tế bào và làm giảm lượng đường huyết trong máu. Nhiều nghiên cứu khoa học đã xác nhận hiệu quả này, trong đó có nghiên cứu công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng lâm sàng, cho thấy việc tiêu thụ mướp đắng tươi giúp giảm nhẹ đường huyết ở người bị tiền tiểu đường sau 7 tuần sử dụng đều đặn.

Tuy nhiên, người đang dùng thuốc điều trị tiểu đường nên thận trọng, tránh dùng mướp đắng sống quá thường xuyên mà không có chỉ định từ bác sĩ, vì có thể làm tăng nguy cơ hạ đường huyết đột ngột.

Mướp đắng sống cũng giữ lại nguyên vẹn hàm lượng vitamin C và các hợp chất chống oxy hóa mạnh như flavonoid và phenolic. Các hoạt chất này giúp trung hòa gốc tự do trong cơ thể, từ đó hỗ trợ ngăn ngừa tổn thương tế bào và giảm nguy cơ viêm mạn tính.

Một nghiên cứu công bố trên Tạp chí Khoa học Thực phẩm và Dinh dưỡng cho thấy chiết xuất từ mướp đắng có tác dụng bảo vệ gan, hỗ trợ chức năng thải độc và làm giảm chỉ số men gan ở người mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.

Ngoài ra, chất momordicin trong mướp đắng được ghi nhận có khả năng điều hòa mỡ máu, hỗ trợ làm giảm cholesterol xấu và ngăn ngừa xơ vữa động mạch. Với người có nguy cơ mắc bệnh tim mạch, thói quen ăn một lượng nhỏ mướp đắng sống mỗi tuần có thể mang lại lợi ích đáng kể.

Mướp đắng cũng có tác dụng thanh nhiệt, hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường miễn dịch. Hoạt chất trong mướp đắng có thể kích thích tiết dịch tiêu hóa, giúp cơ thể hấp thụ dưỡng chất tốt hơn và giảm các triệu chứng đầy hơi, khó tiêu.

Tuy nhiên, cũng cần lưu ý khi ăn mướp đắng sống. Phụ nữ mang thai không nên ăn mướp đắng sống vì một số thành phần trong hạt có thể gây co thắt tử cung. Người có cơ địa huyết áp thấp hoặc mắc bệnh tiêu hóa mạn tính cũng cần thận trọng.

Trước khi ăn, nên chọn quả còn non, xanh tươi, không bị dập hoặc có mùi lạ. Mướp đắng cần được cắt bỏ ruột, ngâm muối loãng khoảng 10 phút và rửa sạch nhiều lần để giảm vị đắng cũng như loại bỏ vi khuẩn tồn dư.

Không nên ăn quá nhiều trong một lần. Đối với người khỏe mạnh, ăn khoảng 50-100g mướp đắng sống mỗi tuần là mức độ phù hợp.

Gừng, một loại gia vị và thảo dược truyền thống, đã được ứng dụng trong hàng nghìn năm qua không chỉ trong ẩm thực mà còn trong y học cổ truyền. Các nghiên cứu khoa học hiện đại đã tiếp tục khẳng định và mở rộng hiểu biết về những lợi ích sức khỏe của gừng, một vị thuốc tự nhiên có khả năng chống lại nhiều vấn đề sức khỏe.

Các chuyên gia dinh dưỡng như Kate Donelan tại Mỹ đã chỉ ra rằng gừng chứa các hợp chất có khả năng giảm buồn nôn, cải thiện tiêu hóa, giảm viêm và giảm đau. Bên cạnh đó, gừng cũng được cho là có tác dụng hỗ trợ hạ đường huyết, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe của con người.

Trong Đông y, gừng đã từ lâu được sử dụng như một phương thuốc tự nhiên để hỗ trợ hệ tiêu hóa. Chuyên gia dinh dưỡng Erin Palinski-Wade tại Mỹ giải thích rằng gừng có thể giúp dạ dày rỗng nhanh hơn và tăng cường khả năng di chuyển của thức ăn trong đường ruột. Từ đó, gừng giúp giảm thiểu các triệu chứng khó tiêu, đau bụng và đầy hơi. Hơn nữa, gừng cũng được biết đến với khả năng giảm buồn nôn, đặc biệt hữu ích cho những người bị say tàu xe, đang điều trị hóa trị hoặc phụ nữ mang thai trong giai đoạn đầu.

Không chỉ dừng lại ở hỗ trợ tiêu hóa, gừng còn có các đặc tính chống viêm và giảm đau, giúp phòng ngừa nhiều bệnh lý mạn tính như viêm khớp, bệnh tim mạch và các vấn đề liên quan đến thoái hóa thần kinh. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng hợp chất gingerol, một chất chống oxy hóa tự nhiên trong gừng, chính là nguồn gốc của những lợi ích này.

Gừng cũng đóng vai trò trong việc điều hòa đường huyết, giảm mức cholesterol trong máu và tăng cường hệ miễn dịch. Với khả năng chống lại virus và vi khuẩn, gừng trở thành một lựa chọn phổ biến để tăng cường sức đề kháng khi bị cảm lạnh hoặc cúm. Ngoài ra, gừng còn là nguồn cung cấp vitamin C, magie và kali, giúp hỗ trợ hoạt động cơ bắp, tăng cường hệ miễn dịch và điều hòa huyết áp.

Để tận dụng những lợi ích của gừng mà không gặp phải tác dụng phụ, việc sử dụng điều độ là rất quan trọng. Các chuyên gia khuyên rằng người trưởng thành nên tiêu thụ khoảng 3-4 gram gừng mỗi ngày, tương đương với 1-2 thìa cà phê gừng tươi. Việc sử dụng quá nhiều gừng có thể dẫn đến các vấn đề như trào ngược axit, khó chịu ở vùng miệng hoặc họng, và tiêu chảy.

Tóm lại, gừng là một vị thuốc tự nhiên đa năng với nhiều lợi ích sức khỏe đã được khoa học chứng minh. Từ hỗ trợ tiêu hóa đến giảm viêm, giảm đau và tăng cường miễn dịch, gừng có thể là một phần bổ sung có giá trị trong chế độ ăn uống và chăm sóc sức khỏe của mỗi người. Tuy nhiên, cần nhớ rằng việc sử dụng gừng cần được thực hiện một cách điều độ để đảm bảo hiệu quả và an toàn cho sức khỏe.