Trong thời gian gần đây, vấn đề nghệ sĩ và người nổi tiếng vi phạm pháp luật hoặc chuẩn mực đạo đức đã trở thành một vấn đề đáng quan tâm và nóng hổi. Với sức ảnh hưởng lớn đến cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ, việc ban hành chế tài đối với những cá nhân này được xem là điều cần thiết và cấp thiết.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa Xã hội của Quốc hội, cho rằng cần có chế tài cụ thể để răn đe và đảm bảo tính nghiêm khắc trong việc xử lý vi phạm. Theo ông, có ba nguyên nhân chính dẫn đến việc nghệ sĩ vi phạm pháp luật hoặc chuẩn mực đạo đức. Thứ nhất, việc chạy theo hào quang quá nhanh mà thiếu nền tảng văn hóa, giáo dục, đạo đức đã khiến một số nghệ sĩ dễ dàng sa vào hành vi sai trái. Thứ hai, môi trường showbiz nhiều cám dỗ và áp lực nổi tiếng nhanh, kiếm tiền nhiều đã tạo ra những thách thức cho nghệ sĩ trong việc giữ vững phẩm chất đạo đức. Thứ ba, cơ chế quản lý và định hướng chưa đủ mạnh đã khiến cho việc quản lý và giám sát hoạt động của nghệ sĩ gặp nhiều khó khăn.

Bộ Quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành từ năm 2021. Tuy nhiên, quy tắc này chỉ xác định các chuẩn mực trong hành vi ứng xử mà không có chế tài xử phạt cụ thể. Điều này đã tạo ra lỗ hổng trong quản lý và khiến cho việc xử lý vi phạm trở nên khó khăn. PGS.TS Bùi Hoài Sơn khẳng định đã đến lúc cần rà soát và bổ sung quy định pháp lý rõ ràng hơn để bảo vệ giá trị nghệ thuật chân chính và gìn giữ niềm tin của công chúng đối với giới nghệ sĩ.

Ông cũng nhấn mạnh rằng nghệ sĩ vi phạm không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến bản thân họ mà còn đến người hâm mộ, cộng đồng và xã hội. Công chúng có quyền đòi hỏi nghệ sĩ phải có ý thức trách nhiệm trước cộng đồng xã hội và không chỉ xin lỗi mà còn phải chịu trách nhiệm cụ thể. PGS.TS Bùi Hoài Sơn đề xuất cần mạnh dạn áp dụng các biện pháp chế tài nghiêm khắc hơn, bao gồm cả việc cấm xuất hiện trên báo chí, truyền thông, mạng xã hội hay tạm dừng hoạt động nghệ thuật.

GS.TS Từ Thị Loan, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo, Viện Văn hóa Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam, cũng đồng tình với việc cần có biện pháp mạnh tay hơn nữa với những chế tài cụ thể để tăng cường trách nhiệm của các nghệ sĩ với công chúng. Việc này không chỉ giúp nâng cao chất lượng hoạt động nghệ thuật mà còn góp phần xây dựng một môi trường văn hóa lành mạnh và tích cực.

Như vậy, việc ban hành chế tài đối với nghệ sĩ và người nổi tiếng vi phạm pháp luật hoặc chuẩn mực đạo đức là cần thiết và cấp thiết. Các chuyên gia và nhà quản lý đang kêu gọi mạnh dạn áp dụng các biện pháp chế tài nghiêm khắc hơn để đảm bảo tính nghiêm khắc trong việc xử lý vi phạm và bảo vệ giá trị nghệ thuật chân chính.

Ông Trần Hướng Dương, Phó cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn, đã lên tiếng về việc nhiều nghệ sĩ và người nổi tiếng gần đây bị phát hiện dính líu đến các vụ việc vi phạm pháp luật, trong đó có vấn đề sử dụng trái phép chất ma túy. Phát biểu của ông được đưa ra sau khi rapper Bình Gold, tên thật là Vũ Xuân B., bị phát hiện dương tính với chất ma túy cần sa và bồ đà khi lái xe trên cao tốc Nội Bài – Lào Cai, gây rối trật tự công cộng.

Ông Dương khẳng định rằng không có sự ưu ái cho bất kỳ nghệ sĩ hay người nổi tiếng nào liên quan đến các bê bối vi phạm pháp luật. “Các nghệ sĩ, cũng như công dân khác, phải tuân thủ các quy định của pháp luật. Cục Nghệ thuật biểu diễn đã xây dựng một bộ quy tắc ứng xử cho những người làm nghệ thuật dựa trên khuôn khổ pháp luật và yêu cầu thực hiện nghiêm túc. Mọi vi phạm về pháp luật và nguyên tắc đều bị xử lý nghiêm đúng theo quy định của pháp luật.”

Ông Trần Hướng Dương cho rằng, người nổi tiếng càng phải nâng cao ý thức và khi vi phạm xảy ra, cần xử lý nghiêm và đúng để nêu gương. Quan điểm của Cục Nghệ thuật biểu diễn là không có vùng cấm, không có ngoại lệ cho bất kỳ ai, bất kể họ có nổi tiếng hay không. “Không có ngoại lệ cho người nổi tiếng. Chúng tôi sẽ xử lý nghiêm và đúng theo quy định của pháp luật.”

Trong nỗ lực làm sạch môi trường mạng và ngăn chặn hàng giả, hàng nhái, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch cũng đang đẩy mạnh hoạt động phối hợp xử lý các vấn đề liên quan. Luật Quảng cáo sửa đổi, có hiệu lực từ 01.01.2026, đã bổ sung quy định về nghĩa vụ của người nổi tiếng khi tham gia quảng cáo.

Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử đang làm việc để hạn chế đăng tải thông tin và hình ảnh của nghệ sĩ vi phạm pháp luật trên các phương tiện truyền thông. Mặc dù hiện tại việc này mới chỉ dừng lại ở mức khuyến khích, cơ quan chức năng đang hướng tới thể chế hóa bằng pháp luật để có biện pháp cụ thể và hiệu quả hơn.

Ông Trần Hướng Dương nhấn mạnh rằng việc xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật và nguyên tắc đối với người nổi tiếng là cần thiết để nêu gương và giữ gìn môi trường văn hóa lành mạnh. Cơ quan chức năng sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.