Một nghiên cứu gần đây được đăng trên tạp chí Nature Food đã đưa ra bằng chứng cho thấy rằng việc xử lý rác thải thực phẩm một cách hiệu quả có thể giúp giảm thiểu đáng kể lượng khí nhà kính được phát thải vào môi trường. Hiện tại, gần một phần ba lượng thực phẩm được sản xuất trên toàn cầu không được tiêu thụ mà bị lãng phí, dẫn đến tổn thất lớn về đất đai, nước và năng lượng.

Rác thải thực phẩm đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng trên quy mô toàn cầu, không chỉ gây ra tổn thất tài nguyên mà còn là nguồn phát thải khí metan, một loại khí nhà kính có khả năng làm ấm Trái đất mạnh gấp 80 lần so với CO₂ trong vòng 20 năm. Khi bị chôn lấp trong điều kiện yếm khí, rác thải thực phẩm phát thải khí metan, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường.

Nhóm nghiên cứu bao gồm 60 nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu dựa trên dữ liệu từ 91 nghiên cứu thực địa tại 29 quốc gia. Ba phương pháp được đánh giá trong nghiên cứu này bao gồm: ủ phân hữu cơ, tiêu hủy kỵ khí để tạo ra biogas nhằm sản xuất năng lượng tái tạo và tái chế rác thải thực phẩm làm thức ăn chăn nuôi.

Theo Giáo sư Zhengxia Dou, một trong những tác giả chính của nghiên cứu, các nước có hệ thống sản xuất và tiêu dùng lương thực thực phẩm lớn như Trung Quốc, Mỹ và Liên minh châu Âu là những điểm nóng phát thải methane từ chôn lấp rác thực phẩm. Nếu các quốc gia này chấm dứt hình thức xử lý này, lượng phát thải có thể giảm tương đương với khí methane mà gần 9 triệu con bò sữa thải ra.

Phương pháp tái chế rác thải thực phẩm làm thức ăn chăn nuôi không chỉ giúp giảm phát thải mà còn tiết kiệm tài nguyên. Ví dụ, nếu Trung Quốc tái chế rác thực phẩm làm thức ăn chăn nuôi, có thể giảm được hơn 5% diện tích đất trồng đậu tương và ngô, những loại cây chủ lực dùng làm thức ăn chăn nuôi. Diện tích này có thể được chuyển sang sản xuất lương thực cho con người hoặc phục vụ mục đích bảo tồn.

Tái chế rác thực phẩm được xem là một giải pháp khả thi, chi phí thấp và đã được kiểm chứng ngoài thực tế. Quan trọng hơn, nó mang lại nhiều lợi ích cùng lúc, vừa giảm phát thải, vừa tiết kiệm tài nguyên. Tuy nhiên, giải pháp này không chỉ phụ thuộc vào chính sách mà còn cần sự thay đổi từ mỗi người tiêu dùng. Giảm lãng phí thực phẩm cần bắt đầu ngay từ trong bếp của mỗi gia đình.

Như vậy, việc xử lý rác thải thực phẩm một cách hiệu quả không chỉ giúp giảm thiểu lượng khí nhà kính phát thải ra môi trường mà còn góp phần tiết kiệm tài nguyên và giảm thiểu lãng phí. Để đạt được mục tiêu này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các quốc gia, tổ chức và mỗi cá nhân trong việc thực hiện các giải pháp tái chế rác thải thực phẩm.

Triển lãm “Tái chất hoàn sinh – Materia Renata” của nghệ sĩ Nguyễn Quốc Dân đang là điểm đến thu hút đông đảo công chúng tại Trung tâm Nghệ thuật Đương đại Vincom (VCCA, Hà Nội). Với hơn 50 tác phẩm điêu khắc và sắp đặt độc đáo được làm hoàn toàn từ phế liệu, triển lãm này không chỉ mang đến một góc nhìn mới về nghệ thuật tái sinh mà còn lan tỏa thông điệp bảo vệ môi trường một cách sâu sắc.

Nghệ sĩ Nguyễn Quốc Dân, với phong cách sáng tạo độc đáo mang tên Phi Lập Thể (Anti-Cubism), đã dành nhiều năm để biến rác thải thành những tác phẩm nghệ thuật ý nghĩa. Anh cho biết rằng mỗi mảnh rác đều mang một câu chuyện riêng và muốn đưa đến cho công chúng một góc nhìn khác về những thứ thường bị bỏ đi. Qua đó, nghệ sĩ muốn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tái sử dụng và tái chế rác thải để bảo vệ môi trường.

Triển lãm “Tái chất hoàn sinh – Materia Renata” không chỉ là một cuộc trình diễn nghệ thuật đơn thuần mà còn chạm đến những trăn trở sâu sắc của người xem về lối sống và trách nhiệm với môi trường. Nhiều khán giả nhận ra những vật liệu này vừa gần gũi lại vừa xa lạ, và qua đó, họ có thể nhìn nhận lại cách sống và tiêu dùng của mình.

Thông điệp sống xanh được nghệ sĩ Nguyễn Quốc Dân nhấn mạnh trong triển lãm này: “Hãy cùng nhau tái sử dụng lại rác thải và phế liệu. Chúng ta tái chế càng nhiều càng tốt để tăng vòng đời cho vật liệu, và quan trọng hơn là cùng nhau bảo vệ Trái Đất này”. Thông điệp này không chỉ dừng lại ở việc kêu gọi bảo vệ môi trường mà còn hướng đến việc thay đổi nhận thức và hành vi của con người đối với môi trường xung quanh.

Triển lãm không chỉ là không gian展示 những tác phẩm nghệ thuật độc đáo mà còn tổ chức các tọa đàm, workshop trải nghiệm để lan tỏa sâu rộng hơn thông điệp bảo vệ môi trường và nuôi dưỡng ý thức về một tương lai bền vững. Qua các hoạt động này, công chúng có thể hiểu rõ hơn về quá trình sáng tạo của nghệ sĩ và cùng nhau thảo luận về cách bảo vệ môi trường.

Với việc biến phế liệu thành tác phẩm nghệ thuật, nghệ sĩ Nguyễn Quốc Dân đã kể nên câu chuyện về hy vọng và biến không gian nghệ thuật thành một diễn đàn sống động cho cuộc đối thoại về tương lai chung của chúng ta. Triển lãm “Tái chất hoàn sinh – Materia Renata” tại VCCA là một sự kiện nghệ thuật đáng nhớ, khích lệ và kêu gọi mọi người chung tay bảo vệ môi trường.

Trung tâm Nghệ thuật Đương đại Vincom hy vọng sẽ tiếp tục là nơi tổ chức những triển lãm và hoạt động nghệ thuật ý nghĩa, góp phần xây dựng một cộng đồng yêu nghệ thuật và có trách nhiệm với môi trường.

Ngành bao bì hiện đang phải đối mặt với một thách thức lớn là chuyển đổi xanh, không chỉ từ phía luật pháp trong nước mà còn từ yêu cầu tiêu dùng bền vững và tiêu chuẩn quốc tế. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phải có sự thay đổi mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu tái chế và giảm thiểu rác thải. Trong bối cảnh đó, Liên minh Tái chế Bao bì Pro Việt Nam đã được thành lập với mục tiêu xây dựng một hệ sinh thái tái chế đồng bộ và thúc đẩy trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) theo hướng thực chất.

Sau 6 năm hoạt động, Pro Việt Nam đã đạt được những kết quả ấn tượng, cụ thể là thu gom và tái chế hơn 64.000 tấn bao bì vào năm 2024. Tuy nhiên, ngành tái chế vẫn còn phải đối mặt với nhiều thách thức. Việc phân loại rác tại nguồn chưa được thực hiện hiệu quả và thiếu chế tài mạnh để khuyến khích phân loại rác là một trong những khó khăn. Ngoài ra, sản phẩm tái chế của Việt Nam còn gặp khó khăn khi xuất khẩu sang một số thị trường như EU do quy trình chứng nhận phức tạp và yêu cầu kỹ thuật khắt khe.

Để giải quyết những thách thức này, Pro Việt Nam đã đặt ra các mục tiêu và giải pháp cụ thể. Tổ chức này sẽ tập trung mở rộng mạng lưới hợp tác để nâng cao hiệu quả thu gom, tái chế, ứng dụng công nghệ trong phân loại rác và quản lý dữ liệu tái chế. Đồng thời, các doanh nghiệp thành viên sẽ thiết kế bao bì thân thiện với môi trường, dễ thu gom, dễ tái chế. Mục tiêu của Pro Việt Nam là đến năm 2030, toàn bộ bao bì do các thành viên đưa ra thị trường sẽ được thu gom, tái chế, góp phần thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn.

Một số doanh nghiệp tái chế như Công ty CP Nhựa tái chế Duy Tân đã áp dụng công nghệ mới để tái chế chai nhựa thành sản phẩm mới. Công ty đã xây dựng hệ thống thu gom và tái chế rác thải nhựa, giúp giảm thiểu rác thải nhựa ra môi trường. Tuy nhiên, để kinh tế tuần hoàn phát triển, cần sự phối hợp của chính sách, nhà sản xuất, hiệp hội, khối thu gom phi chính thức, cùng truyền thông, giáo dục cộng đồng.

Trong thời gian tới, việc đẩy mạnh hợp tác và ứng dụng công nghệ trong tái chế sẽ là chìa khóa giúp các doanh nghiệp bao bì và tái chế đạt được mục tiêu của mình. Từ đó, không chỉ giúp giảm thiểu rác thải và bảo vệ môi trường, mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Diễn đàn Chuyển đổi xanh và Ngày hội Tái chế 2025 sẽ chính thức diễn ra vào ngày 31/7 tại Hội trường Thống Nhất, thành phố Hồ Chí Minh. Sự kiện này dự kiến sẽ thu hút gần 500 đại biểu từ các bộ, ngành Trung ương, chính quyền địa phương, doanh nghiệp, tổ chức quốc tế, trường đại học và cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo vì môi trường. Tại đây, các giải pháp và mô hình thực tế nhằm thúc đẩy chuyển đổi xanh và tái chế sẽ được trình làng, mang đến cơ hội để các bên liên quan trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm và tìm kiếm giải pháp cho những thách thức môi trường hiện nay.

Trong khuôn khổ sự kiện, một khu vực triển lãm sẽ được tổ chức để trưng bày các sản phẩm đến từ doanh nghiệp, nhóm khởi nghiệp, sinh viên và nghệ nhân thủ công. Những sản phẩm này đã được chọn lọc và sắp xếp để thể hiện tính thực tế của các sáng kiến xanh. Khách tham quan sẽ có cơ hội trải nghiệm thực tế các mô hình sản xuất từ rác thải nhựa, robot dọn rác, máy in 3D từ nhựa tái chế, thời trang bền vững… Đây là những giải pháp sáng tạo nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và khuyến khích lối sống bền vững.

Theo bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao, thành viên ban tổ chức, diễn đàn và Ngày hội Tái chế 2025 sẽ giới thiệu hàng loạt sản phẩm mang đậm tinh thần đổi mới. Một số sản phẩm nổi bật bao gồm máy in 3D sử dụng nhựa tái chế cùng các sản phẩm in thực tế, túi đi chợ từ lưới đánh cá, robot dọn rác và phao chắn rác thông minh. Những sản phẩm này không chỉ thể hiện sự sáng tạo mà còn góp phần vào việc giảm thiểu rác thải và bảo vệ môi trường.

Bên cạnh đó, không gian triển lãm còn trưng bày các sản phẩm từ nguyên liệu bản địa như xơ mướp, cỏ bàng, xơ dừa, được tái sinh thành giỏ xách, đồ gia dụng nhờ bàn tay nghệ nhân. Vải vụn ngành may mặc cũng trở thành túi tote, buộc tóc… Nhiều nhóm sinh viên cũng sẽ mang đến ý tưởng như viên nén trồng cây từ xơ dừa, hay sản phẩm làm sạch không khí từ vi sinh. Sự đa dạng của các sản phẩm trưng bày cho thấy sự phong phú và sáng tạo trong việc tìm kiếm giải pháp cho môi trường.

Sự kiện này hứa hẹn sẽ mang lại nhiều trải nghiệm và kiến thức bổ ích cho khách tham quan, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của mô hình kinh tế tuần hoàn và xu hướng sống xanh, tiêu dùng có trách nhiệm. Thông qua diễn đàn và ngày hội tái chế, các bên liên quan sẽ có cơ hội thảo luận về những thách thức và cơ hội trong việc chuyển đổi xanh và tái chế, từ đó đưa ra những giải pháp và chiến lược hiệu quả để bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Để biết thêm thông tin về sự kiện, vui lòng truy cập tại đây hoặc liên hệ với ban tổ chức để có thông tin cụ thể.

Trong nỗ lực chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM đề xuất xây dựng trung tâm tái chế pin với công suất khoảng 3.000 tấn mỗi năm. Đề xuất này được đưa ra trong bối cảnh TP.HCM đang đẩy mạnh việc chuyển đổi sang xe điện nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường và phát triển bền vững.

Ông Lê Thanh Hải, giám đốc Trung tâm tư vấn ứng dụng kinh tế, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, chia sẻ tại buổi họp báo về tình hình kinh tế – xã hội TP.HCM chiều 24-7. Theo ông Hải, hiện Việt Nam đã có nhà máy sản xuất pin xe điện đặt tại Hà Tĩnh, quy mô đầu tư hàng ngàn tỉ đồng, và đã ký kết hợp tác với Li-Cycle – doanh nghiệp hàng đầu thế giới về tái chế pin xe điện. Nội dung hợp tác bao gồm cung ứng, tái chế pin và nghiên cứu đầu tư hệ thống tái chế tại Việt Nam.

Ông Hải cho biết, trong pin xe điện chứa nhiều kim loại quý như niken, coban, mangan, vì vậy việc thu hồi, tái chế những nguyên liệu này là vô cùng cần thiết. Công nghệ tái chế pin hiện đã phát triển ở mức cao, khả năng thu hồi lên đến 90-95% vật liệu trong pin xe điện. Nhiều doanh nghiệp cũng đang quan tâm và đầu tư các giải pháp kéo dài tuổi thọ pin, như tận dụng pin sau khi giảm hiệu suất trong xe điện để làm hệ thống dự trữ điện cho nhà máy, năng lượng mặt trời hoặc tái chế thành tấm pin năng lượng mặt trời.

Đề án chuyển đổi 400.000 xe máy sang xe điện cũng đề xuất TP.HCM khuyến khích và đặt mục tiêu xây dựng trung tâm tái chế pin. Nếu đạt các tiêu chuẩn kỹ thuật, TP.HCM sẽ xem xét cơ chế hỗ trợ như cho vay ưu đãi hoặc dùng quỹ bảo vệ môi trường để tài trợ. Ông Hải kỳ vọng trong 10 năm tới, TP.HCM sẽ hình thành được trung tâm tái chế pin hiện đại, góp phần giảm thiểu rủi ro ô nhiễm và góp phần phát triển môi trường xanh.

Một trong những nhóm đối tượng được coi là phát thải khí nhà kính cao là shipper, với quãng đường chạy trung bình mỗi ngày từ 80-120km, gấp 3-4 lần người dân bình thường. Dự kiến từ tháng 1-2026, TP.HCM sẽ bắt đầu áp dụng các chính sách ưu đãi, đồng thời ngừng cấp mới phù hợp với tài xế xe máy xăng tham gia các nền tảng gọi xe công nghệ.

Hiện tại, Li-Cycle – doanh nghiệp hàng đầu thế giới về tái chế pin xe điện đang có kế hoạch mở rộng hoạt động của mình tại Việt Nam. Thông tin về dự án này có thể được tìm thấy trên trang web của công ty.

Trước đó, Việt Nam đã có những động thái quyết liệt trong việc giảm thiểu ô nhiễm môi trường và phát triển bền vững. Một trong những nỗ lực cụ thể là việc ký kết Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu và cam kết giảm phát thải khí nhà kính.

Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang đứng trước một cơ hội vàng để phát triển kinh tế tuần hoàn, một xu hướng tất yếu nhằm tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường và thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới sáng tạo. Kinh tế tuần hoàn được xem là mô hình giúp ứng phó với khủng hoảng tài nguyên, biến đổi khí hậu và thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

Theo các chuyên gia, tiềm năng kinh tế tuần hoàn của Việt Nam là rất lớn, đặc biệt trong các lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng, năng lượng và giao thông. Trong lĩnh vực rác thải và năng lượng tái tạo, nhiều doanh nghiệp đã triển khai các dự án xử lý rác thải và chuyển giao công nghệ để tận dụng nguồn tài nguyên tái tạo.

TS. Nguyễn Đình Trọng, Chủ tịch Tập đoàn Công nghệ T-TECH Việt Nam, cho biết việc ứng dụng kinh tế tuần hoàn trong các nhà máy xử lý rác là “đầu cuối của chu trình tái chế và tái sử dụng chất thải”. Công ty của ông đã triển khai khoảng 200 dự án lò đốt rác tại 34 địa phương và đã biến phần rác đốt thành nhiên liệu phát điện. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu lượng rác thải ra môi trường mà còn tạo ra nguồn năng lượng sạch.

Bà Lê Hằng, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, nhấn mạnh sự cần thiết của việc đồng bộ hóa dữ liệu từ các bộ, ngành, doanh nghiệp và người dân. Việc xây dựng một nền tảng quốc gia để xác thực nguồn gốc sản phẩm và áp dụng công nghệ như blockchain sẽ giúp đảm bảo tính minh bạch và chống gian lận hiệu quả hơn trong chuỗi cung ứng.

PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Phó viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường, cho rằng kinh tế tuần hoàn là xu hướng tất yếu để ứng phó với khủng hoảng tài nguyên, biến đổi khí hậu và thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Tuy nhiên, để phát triển kinh tế tuần hoàn, Việt Nam vẫn còn những điểm nghẽn cần tháo gỡ nhanh chóng.

Một trong những thách thức lớn nhất là các chính sách hiện nay còn thiếu linh hoạt và chưa tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của kinh tế tuần hoàn. Cần có một chiến lược rõ ràng hơn, cùng với các cơ chế ưu đãi thuế và tín dụng xanh hiệu quả, tạo điều kiện đầu tư hạ tầng để xử lý chất thải và chuyển giao công nghệ tuần hoàn.

Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các Nghị định sau đó đã tạo hành lang pháp lý cho mô hình phát triển kinh tế tuần hoàn. Tuy nhiên, vẫn cần có những thay đổi đột phá trong tư duy và chính sách để hiện thực hóa mục tiêu phát triển kinh tế tuần hoàn hiệu quả.

Nhìn chung, Việt Nam đang có cơ hội để phát triển kinh tế tuần hoàn và cần tận dụng các nguồn lực và công nghệ để thúc đẩy mô hình này. Việc triển khai các dự án xử lý rác thải, chuyển giao công nghệ và áp dụng các công nghệ sạch sẽ giúp Việt Nam tiến gần hơn đến mục tiêu phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.

Để biết thêm thông tin về kinh tế tuần hoàn và các dự án liên quan, có thể tham khảo thêm tại https://www.t-tech.com.vn/ và https://www.agroviet.gov.vn/