Tăng huyết áp – “Bom hẹn giờ” đe dọa tính mạng

Ngày càng có nhiều người bị tăng huyết áp và đáng lo ngại là số lượng người bệnh này đang trẻ hóa. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 30% người bị tăng huyết áp được theo dõi và điều trị. Việc không điều trị tăng huyết áp có thể dẫn đến những cái chết đột ngột hay còn gọi là đột tử. Thông tin này được chia sẻ tại Hội nghị Khoa học thường niên năm 2025 của Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Thành phố Hồ Chí Minh.

Tiến sĩ, bác sĩ Giang Minh Nhật, Phó trưởng Khoa Hồi sức Tim mạch, Bệnh viện Nhân dân Gia Định cho biết thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới cho thấy cứ 3 người Việt Nam trưởng thành thì có một người tăng huyết áp. Tuy nhiên, chỉ khoảng 50% người bệnh mắc tăng huyết áp được chẩn đoán và 30% được điều trị. Do tăng huyết áp không có triệu chứng rõ ràng nên nhiều người vẫn chủ quan với bệnh và không điều trị, theo dõi.

Tăng huyết áp không được điều trị có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như nhồi máu não, xuất huyết não, nhồi máu cơ tim… Đây là những nguyên nhân hàng đầu gây nên cái chết đột ngột. Đặc biệt, tăng huyết áp đang ngày càng trẻ hóa nhưng chưa được chẩn đoán, theo dõi và điều trị. Nhiều người trẻ bị tăng huyết áp, tăng mỡ máu, tăng đường huyết nhưng không để ý, dẫn đến tăng nguy cơ bệnh nhồi máu cơ tim, nhồi máu não, xuất huyết não…

Mặc dù vậy, nhiều trường hợp được chẩn đoán tăng huyết áp nhưng lại thường xuyên bỏ điều trị do không nhận thức được mức độ nguy hiểm của bệnh. Bác sĩ Nhật cảnh báo: ‘Tăng huyết áp là bệnh lý dễ phát hiện nhưng lại có tỷ lệ bỏ điều trị cao nhất, người bệnh vẫn chủ quan, chưa nhận thức đúng về sự nguy hiểm của tăng huyết áp cũng như tác động của nó đến các bệnh lý tim mạch nguy hiểm.’

Tiến sĩ, bác sĩ Võ Văn Tân, Trưởng Khoa Nội Thần kinh, cũng cho biết rằng tăng huyết áp không được điều trị sẽ kéo theo gia tăng nguy cơ đột quỵ. Cùng với xu hướng trẻ hóa bệnh nhân tăng huyết áp, tình trạng trẻ hóa đột quỵ cũng gia tăng. Mỗi năm, Bệnh viện Nhân dân Gia Định tiếp nhận từ 1.800-2.000 trường hợp đột quỵ, trong đó tỷ lệ người bệnh trẻ (dưới 40 tuổi) chiếm khoảng 20%.

Để hạn chế nguy cơ đột tử và đột quỵ, các bác sĩ khuyến cáo người dân nên duy trì lối sống lành mạnh bằng cách thường xuyên vận động, hạn chế thức ăn nhanh, nhiều dầu mỡ, giảm muối, hạn chế bia rượu và tầm soát phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ tăng huyết áp, đái tháo đường, tăng mỡ máu…

Bên cạnh đó, các bác sĩ cũng đưa ra các cảnh báo nguy cơ gia tăng bệnh lý tim mạch và cập nhật các tiến bộ trong điều trị bệnh lý tim mạch hiện nay, đặc biệt là những ứng dụng trí thông minh nhân tạo trong tái định hình chăm sóc tim mạch.

Hội nghị Khoa học thường niên 2025 của Bệnh viện Nhân dân Gia Định diễn ra trong 2 ngày 1 và 2/8, thu hút hơn 2.000 đại biểu tham dự là các chuyên gia đầu ngành từ nhiều lĩnh vực trong và ngoài nước.

Các chuyên gia y tế đang lên tiếng cảnh báo về xu hướng đột quỵ đang trẻ hóa và nhấn mạnh rằng phần lớn các trường hợp đột quỵ đều có nguyên nhân từ những bệnh nền thầm lặng mà người ta thường chủ quan bỏ qua. PGS.TS.BS Nguyễn Huy Thắng, Phó Chủ tịch Hội Đột quỵ Việt Nam, cho biết rằng nhiều người trẻ rất chủ quan về tình trạng sức khỏe của mình mặc dù họ có huyết áp cao.

Ông Thắng cũng cho biết rằng tăng huyết áp thường không có triệu chứng, ngay cả khi huyết áp lên đến 200 mmHg. Điều này có nghĩa là người bệnh có thể không biết mình có huyết áp cao đến khi gặp các biến chứng nghiêm trọng. Theo các bác sĩ, có 5 yếu tố nguy cơ chính dẫn đến đột quỵ mà được ví như những ‘sát thủ’ giấu mặt. Đó là tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, béo phì và rung nhĩ.

Để phòng ngừa đột quỵ, mỗi người cần kiểm tra xem mình có một hoặc nhiều bệnh lý trên hay không và đặt ra các mục tiêu để kiểm soát các chỉ số huyết áp, LDL cholesterol, đường huyết. Đồng quan điểm, Trung tá, ThS.BS Hoàng Tiến Trọng Nghĩa, Bệnh viện Quân y 175, nhấn mạnh rằng những bệnh nền như trên diễn tiến thầm lặng và biểu hiện rất mơ hồ.

Đa số bệnh nhân cảm thấy khỏe mạnh nên chủ quan, không duy trì điều trị. Nhiều người tự ý ngưng thuốc khi thấy các chỉ số ổn định, hoặc chỉ uống một vài loại thuốc trong toa. Đây là sai lầm chết người, bởi các bệnh lý này đòi hỏi phải kiểm soát lâu dài, gần như suốt đời.

Đột quỵ thường nặng nề và để lại những hệ lụy nghiêm trọng. Nhiều người giữ được tính mạng nhưng sau cơn đột quỵ không thể quay trở lại công việc, tạo gánh nặng lớn cho gia đình và xã hội. Hầu hết người sống sót sau đột quỵ đều bị ảnh hưởng nhiều chức năng cơ thể, tàn phế, sức khỏe suy yếu hoặc mắc các di chứng như tê liệt, cử động yếu một phần cơ thể, mất ngôn ngữ, rối loạn cảm xúc, thị giác suy giảm…

May mắn, đột quỵ hoàn toàn có thể phòng ngừa được. Để tránh đột quỵ, mỗi người cần kiểm tra xem có một hoặc nhiều bệnh lý trên. Nếu có, cần đặt ra các mục tiêu để kiểm soát các chỉ số huyết áp, LDL cholesterol, đường huyết, không hút thuốc lá, sử dụng thuốc kháng đông nếu phát hiện rung nhĩ. Với những bệnh nhân đã từng bị đột quỵ, cần kiểm soát các yếu tố trên với mục tiêu cao hơn.

Cần nhận biết các dấu hiệu của đột quỵ để cấp cứu càng sớm càng tốt trong những giờ đầu. Bệnh nhân đột quỵ có thể xuất hiện đột ngột triệu chứng tê hoặc yếu vùng mặt, tay hoặc chân. Đặc biệt là khi triệu chứng xảy ra một bên cơ thể, méo miệng, đột ngột không nói được hoặc khó nói, nhìn mờ, đau đầu, chóng mặt, mất thăng bằng… Để biết thêm thông tin về đột quỵ và cách phòng ngừa, vui lòng truy cập đột quỵ hoặc Wikipedia về đột quỵ .