Vai trò của phụ nữ trong phát triển kinh tế – xã hội ngày càng được khẳng định và trở thành một phần quan trọng trong sự phát triển bền vững của cộng đồng. Tuy nhiên, tại các địa phương vùng sâu, vùng xa của tỉnh Thái Nguyên, nhiều phụ nữ vẫn gặp khó khăn trong việc tiếp cận các nguồn lực sản xuất, tài chính, giáo dục và công nghệ. Điều này không chỉ làm suy giảm khả năng tự chủ và phát triển cá nhân của phụ nữ mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của cộng đồng.

Tại nhiều thôn bản vùng cao, phụ nữ phần lớn sống trong điều kiện thiếu thốn về cơ sở hạ tầng, thông tin và dịch vụ xã hội. Nhiều người phải phụ thuộc hoàn toàn vào chồng hoặc gia đình trong các quyết định kinh tế, làm suy giảm khả năng tự chủ và phát triển cá nhân. Ngoài ra, định kiến giới và những tập tục truyền thống cũng là một rào cản lớn, khiến phụ nữ thường bị bó buộc vào vai trò chăm sóc gia đình, ít được khuyến khích tham gia sản xuất kinh doanh hay lãnh đạo cộng đồng.

Để tháo gỡ rào cản và trao quyền làm chủ kinh tế cho phụ nữ vùng cao, những năm gần đây, nhiều chương trình của Chính phủ, các tổ chức xã hội và quốc tế đã triển khai tới các địa phương vùng sâu, vùng xa nhằm trao quyền kinh tế cho phụ nữ. Các hoạt động hỗ trợ vốn vay không lãi suất, tập huấn kỹ năng nghề, phát triển kinh doanh nhỏ, thành lập tổ hợp tác phụ nữ… đã mang lại hiệu quả thiết thực.

Một điển hình trong việc trao quyền kinh tế cho phụ nữ là chị Dương Khánh Ly ở xã vùng cao Nghĩa Tá. Chị Ly đã thành lập hợp tác xã nông lâm Nghĩa Tá với sự tham gia của 14 chị em dân tộc Tày, Dao tại địa phương. Với sự hỗ trợ của Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh, hợp tác xã đã được hỗ trợ nhà sấy năng lượng mặt trời với tổng vốn đầu tư trên 160 triệu đồng. Nhờ có nhà sấy năng lượng mặt trời, các sản phẩm chè hoa vàng, măng được sấy khô bảo đảm chất lượng, giữ được màu sắc đẹp. Từ đó, sản phẩm được nhiều người tiêu dùng biết đến và sử dụng thường xuyên, giúp chị em có thu nhập ổn định. Hiện nay, bình quân chị em có mức thu nhập từ 4 triệu đồng/ tháng trở lên.

Từ việc tiếp cận kiến thức và nguồn lực, nhiều phụ nữ đã vươn lên làm chủ kinh tế gia đình, đóng vai trò tích cực trong cộng đồng. Không chỉ cải thiện thu nhập, họ còn truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ và góp phần thay đổi nhận thức xã hội về vai trò của phụ nữ. Thông tin về các chương trình hỗ trợ phụ nữ có thể được tìm thấy trên các trang web của Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Thái Nguyên.

Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Thái Nguyên đã triển khai nhiều chương trình, hoạt động hỗ trợ phụ nữ khẳng định vị trí, vai trò của mình. Đặc biệt, chú trọng xây dựng các mô hình kinh tế gắn với văn hóa bản địa để phát triển bền vững và gìn giữ nét đẹp truyền thống.

Để việc trao quyền kinh tế cho phụ nữ vùng sâu, vùng xa thực sự hiệu quả và bền vững, chính quyền địa phương, Hội Liên hiệp Phụ nữ, các tổ chức xã hội và khu vực tư nhân tiếp tục phối hợp chặt chẽ trong việc tăng cường tiếp cận tài chính và tín dụng vi mô cho phụ nữ nghèo và cận nghèo; Phát triển các mô hình đào tạo nghề gắn với nhu cầu địa phương, kết hợp giữa truyền thống và hiện đại. Trao quyền kinh tế cho phụ nữ không đơn thuần là giúp họ có thêm thu nhập, mà còn tạo điều kiện để họ tham gia vào các quyết định trong gia đình và cộng đồng. Khi phụ nữ có kiến thức, có tài chính và tiếng nói, họ sẽ đóng vai trò quan trọng trong giảm nghèo, bảo vệ môi trường và giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.

Xã Sông Hinh, tỉnh Đắk Lắk, một vùng đất từng hoang vu và dân cư thưa thớt, nay đã thay đổi diện mạo với sức sống mới nhờ Chương trình xây dựng nông thôn mới. Con đường vào xã đã được trải nhựa mịn màng, uốn lượn qua những triền núi và đồi xanh. Hai bên đường là những vùng đất trù phú với hàng ngàn hecta màu xanh của mô hình kinh tế ‘Vườn – Đồi – Rừng’ đang phát triển mạnh mẽ.

Chúng tôi trở lại xã Sông Hinh vào thời điểm người dân đang tất bật xuống giống mía, mì cho vụ mùa 2025-2026. Trên những con đường bê tông sạch đẹp, rợp bóng cây xanh dẫn vào các khu dân cư, sức sống mới ở vùng quê nông thôn mới hiện rõ. Ông Nay Y Sét, nguyên Chủ tịch UBND xã Sông Hinh cũ, cho biết trước đây, Sông Hinh là một trong những xã nghèo. Tuy nhiên, sau hơn 13 năm xây dựng nông thôn mới, bộ mặt nông thôn của xã đã có nhiều đổi thay rõ nét.

Toàn xã đã bê tông hóa toàn bộ 8,22km trục đường liên xã, 3km đường liên thôn; 13,7km đường ngõ xóm không còn lầy lội vào mùa mưa; hơn 7km đường trục chính nội đồng được cứng hóa, đáp ứng yêu cầu vận chuyển bằng cơ giới. Thu nhập bình quân đầu người tăng mạnh, từ 8,3 triệu đồng/năm (năm 2010) lên 47 triệu đồng/năm hiện nay; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn dưới 5%. Việc xã Sông Hinh đạt chuẩn nông thôn mới thời gian qua không phải là đích đến, mà là điểm khởi đầu cho một chặng đường phát triển mới.

Đảng bộ và Nhân dân xã tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, nỗ lực giữ vững danh hiệu nông thôn mới, đồng thời phấn đấu đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao trong thời gian tới, hướng đến xây dựng xã Sông Hinh giàu đẹp, văn minh, hiện đại. Hạ tầng cơ sở tại địa phương đã được đầu tư đồng bộ, các trường học và trạm y tế đều đạt chuẩn quốc gia. Toàn bộ hộ dân đều được sử dụng điện lưới và nước sạch. Trên 90% hộ có xe máy, ô tô, điện thoại di động và các phương tiện nghe nhìn. An ninh trật tự trên địa bàn luôn được đảm bảo.

Ông Y Bui, ở buôn Kít, cho biết gia đình ông trước đây gặp nhiều khó khăn, chỉ có 2 sào lúa nước sản xuất kém hiệu quả. Nhờ Chương trình xây dựng nông thôn mới, với sự hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật và hỗ trợ 50% kinh phí từ Nhà nước, gia đình ông đã chuyển sang trồng giống lúa lai năng suất, chất lượng cao.

Ông Nguyễn Văn Tưởng, người dân thôn Hòa Sơn, xã Sông Hinh, chia sẻ những năm qua, nhờ sự tuyên truyền, vận động thường xuyên của chính quyền xã, người dân đã hiểu rõ hơn về lợi ích của Chương trình xây dựng nông thôn mới. Nhiều hộ gia đình tình nguyện hiến đất làm đường, xây dựng các công trình dân sinh.

Từ 1/7, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, xã Sông Hinh cũ được sáp nhập vào thị trấn Hai Riêng, xã Ea Trol và xã Ea Bia thành xã Sông Hinh mới, thuộc tỉnh Đắk Lắk. Chia sẻ về định hướng giữ vững và nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới trong thời gian tới, ông Nguyễn Chí Hiền, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Sông Hinh, tỉnh Đắk Lắk, cho biết xã tiếp tục tập trung đẩy mạnh phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, gắn với xây dựng thương hiệu sản phẩm.

Đồng thời, khuyến khích người dân chuyển đổi mô hình canh tác từ truyền thống sang nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Việc hỗ trợ vốn, giống, kỹ thuật và đào tạo nghề cho lao động địa phương sẽ là trọng tâm trong chính sách phát triển của xã.

Ở xã Trung Lý, cấp ủy và chính quyền địa phương đã tích cực đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp. Mục tiêu là xây dựng và nhân rộng các mô hình kinh tế, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, giúp người dân đạt hiệu quả kinh tế cao. Anh Thào A Thái, một cư dân dân tộc Mông ở bản Tà Cóm, đã nổi lên như một tấm gương điển hình trong phát triển kinh tế hộ gia đình với nghề chăn nuôi trâu bò sinh sản và thương phẩm.

Trước đây, anh Thái là một hội viên nông dân thuần túy, gắn bó với nương lúa, đồi ngô, quanh năm “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời”. Tuy nhiên, từ năm 2020, anh Thái đã mạnh dạn áp dụng khoa học kỹ thuật để chuyển hướng sang chăn nuôi, mở ra bước ngoặt quan trọng trong hành trình vươn lên làm giàu chính đáng. Với tầm nhìn xa và tư duy kinh doanh, anh Thào A Thái nhận ra tiềm năng từ chăn nuôi đại gia súc, bởi có thể tận dụng được nguồn thức ăn sẵn có và lực lượng lao động trong gia đình.

Cũng trong thời điểm này, địa phương có chính sách khuyến khích chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, nên anh Thái quyết định đầu tư “lớn”, mua 3 cặp trâu bò về nuôi. Những ngày đầu, anh cùng 4 thành viên là lực lượng chính trong gia đình tất bật từ sáng sớm đến tối, chăm sóc đàn vật nuôi như chăm “con nhỏ”. Với tính kiên trì, nhẫn nại, anh Thái chăm chỉ học hỏi kỹ thuật, tích lũy kinh nghiệm trong quá trình chăn nuôi. Dần dà, đàn trâu bò ngày một sinh sôi. Đến nay, gia đình đã nhân đàn lên hơn 50 con bò và 20 con trâu, là hộ gia đình có số lượng gia súc nhiều nhất bản Tà Cóm.

Để phát triển đàn trâu bò bền vững, anh Thái lựa chọn phương pháp nuôi sinh sản kết hợp với nuôi thương phẩm, căn cứ vào nhu cầu của thị trường để xuất bán theo từng thời điểm phù hợp. Ngoài chăn nuôi trâu bò, Thào A Thái còn triển khai mô hình trồng rừng, khoanh nuôi trên 15ha rừng sản xuất với các loại cây lấy gỗ như xoan, lát… Từ mô hình kinh tế tổng hợp của mình, sau khi trừ chi phí, mỗi năm gia đình anh Thái thu lãi khoảng 300 triệu đồng.

Không chỉ là gương điển hình trong phát triển kinh tế gia đình, với vai trò người có uy tín, anh Thào A Thái đã tuyên truyền, hướng dẫn, giúp đỡ cho bà con dân bản cùng phát triển kinh tế; hướng dẫn, hỗ trợ kiến thức, kinh nghiệm sản xuất cho 10 gia đình trong bản, giúp đỡ 6 hộ nghèo phát triển sản xuất, vươn lên ổn định cuộc sống…

Thời gian qua, xã Trung Lý đã triển khai nhiều mô hình kinh tế nông nghiệp hiệu quả, góp phần tạo việc làm, giảm nghèo bền vững cho người dân địa phương. Điển hình như mô hình trồng quế trên diện tích 20ha với 20 hộ tham gia; mô hình điểm trồng “Cây sắn năng suất cao”; mô hình tổ hợp tác chăn nuôi vịt; nuôi gà thương phẩm; mô hình trồng dược liệu, phát triển cây ăn quả, cây đặc sản… Thông qua các mô hình giúp cho tỷ lệ hộ nghèo tại xã Trung Lý giảm dần hàng năm. Nếu như năm 2023 tỷ lệ hộ nghèo của xã chiếm 51,94%, thì đến năm 2024 giảm còn 39,71%.

Tại các xã Xuân Bình, Thượng Ninh, Thanh Phong cũng tập trung tuyên truyền, hướng dẫn Nhân dân áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất nhằm thay đổi tập quán canh tác, chuyển đổi các mô hình sản xuất, nhằm khai thác tiềm năng, lợi thế về đất đai ở địa phương. Điển hình như mô hình sản xuất lúa có năng suất, chất lượng cao TBR279, Bắc Thịnh, TBR225, TBR45, Nhị Ưu 986, GS9, GS55… góp phần bảo đảm an ninh lương thực ở địa phương.

Bên cạnh đó, các xã cũng chú trọng chuyển đổi diện tích trồng lúa kém năng suất sang trồng các loại cây có hiệu quả kinh tế cao hơn, được liên kết, bao tiêu sản phẩm, như cam, chanh leo, xoài keo, ổi… áp dụng công nghệ cắt, ghép để cải tạo, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật… Trong lĩnh vực chăn nuôi, đã chuyển giao khoa học kỹ thuật và đưa vào nuôi các loại con giống có năng suất, chất lượng cao, như gà Lương Phượng, gà lai chọi, gà mía, gà Lạc Thủy, khôi phục vịt bầu Thanh Quân, vịt Cổ Lũng; thực hiện cải tạo đàn bò bằng thụ tinh nhân tạo, sử dụng tinh bò đực giống Zebu, thụ tinh nhân tạo với bò cái vàng địa phương, giống mới thuần ngoại Landrace… Các mô hình này góp phần thay đổi phương thức chăn nuôi nhỏ lẻ sang chăn nuôi tập trung theo hướng sản xuất hàng hóa.

Qua khảo sát cho thấy, còn rất nhiều mô hình kinh tế nông nghiệp được áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, qua đó góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế – xã hội, giảm nghèo bền vững ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số xứ Thanh. Theo kết quả rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo định kỳ năm 2024, đến nay tỷ lệ hộ nghèo khu vực miền núi của tỉnh giảm 4,43% (từ 11,04% xuống còn 6,61%); tỷ lệ hộ cận nghèo giảm 2,66% (từ 14,01% xuống còn 11,35%). Với những kết quả đạt được đã nhân lên niềm tin của đồng bào dân tộc khu vực miền núi đối với các mô hình kinh tế nông nghiệp hiệu quả, qua đó sẽ được áp dụng, nhân rộng trong thời gian tới.

Áp lực tài chính là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của nhiều cặp vợ chồng hiện nay. Khi thu nhập không đủ đáp ứng nhu cầu chi tiêu, việc tìm cách vượt qua khó khăn này trở thành một thách thức không nhỏ. Câu chuyện của một cặp vợ chồng trẻ dưới đây là một ví dụ điển hình.

Người vợ làm việc trong lĩnh vực kế toán với mức lương 9 triệu đồng mỗi tháng, trong khi chồng cô đóng góp 15 triệu đồng tiền lương. Tổng thu nhập của gia đình họ là 24 triệu đồng mỗi tháng, nhưng sau khi trừ đi các khoản cố định, họ chỉ còn lại một khoản nhỏ để tiết kiệm. Hiện tại, họ đang nợ 200 triệu đồng và mỗi tháng vẫn phải chi gần 20 triệu đồng cho các nhu cầu thiết yếu.

Người vợ không hài lòng với công việc hiện tại và muốn chuyển sang ngành kinh doanh với lương cơ bản 7 triệu đồng mỗi tháng. Tuy nhiên, do áp lực tài chính và nhu cầu về lương cố định, cô vẫn chưa thể thực hiện được điều này. Nhiều khi, cô cảm thấy bế tắc và mong muốn nhận được lời khuyên từ mọi người.

Trong phần bình luận của bài đăng, nhiều người khuyên cô vợ này không nên chuyển ngành, vì nợ 200 triệu đồng và giảm một nguồn thu nhập có thể khiến gia đình họ gặp khó khăn hơn. Thay vào đó, họ khuyên cô nên tìm cách tăng thu nhập từ công việc hiện tại hoặc tìm kiếm các cơ hội làm thêm ngoài giờ.

Để thoát khỏi cảnh thu nhập eo hẹp, nhiều chuyên gia tài chính khuyên rằng cần có một kế hoạch cụ thể và kiên trì. Dưới đây là một số giải pháp:

1 – Phân tích và tối ưu hóa chi tiêu: Trước khi nghĩ đến việc tăng thu nhập, điều quan trọng là phải rà soát và tối ưu hóa các chi tiêu hiện tại của gia đình. Vợ chồng nên bàn bạc và lập một bảng chi tiêu chi tiết để xác định những khoản nào là thiết yếu và những khoản nào có thể cắt giảm.

2 – Tối ưu hóa công việc hiện tại và tìm kiếm cơ hội thăng tiến: Trước khi tìm thêm việc khác, hãy tận dụng tối đa tiềm năng tại nơi làm việc hiện tại. Chứng minh giá trị của mình bằng cách làm việc hiệu quả, chủ động nhận thêm trách nhiệm và đề xuất các ý tưởng cải tiến.

3 – Xây dựng thương hiệu cá nhân, mở rộng mối quan hệ: Xây dựng thương hiệu cá nhân bằng cách chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm trên các nền tảng mạng xã hội hoặc blog cá nhân. Mở rộng mối quan hệ với bạn bè, người quen, sếp cũ và đồng nghiệp cũ để có thể nhận được thông tin về cơ hội việc làm hoặc dự án mới.

Áp lực tài chính là một phần của cuộc sống, nhưng với sự kiên trì và các giải pháp cụ thể, nhiều cặp vợ chồng có thể vượt qua khó khăn này và xây dựng một tương lai tài chính tốt hơn.