Hệ thống trạm y tế xã, phường tại Hải Phòng sau sáp nhập đang tiếp tục khẳng định vai trò tuyến đầu trong việc chăm sóc sức khỏe ban đầu, y tế dự phòng và phòng chống dịch. Sau một tháng vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, hệ thống trạm y tế xã, phường tại Hải Phòng vẫn duy trì hoạt động thông suốt, bảo đảm chăm sóc sức khỏe ban đầu của người dân không bị gián đoạn.

Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả bền vững, các đơn vị y tế cơ sở mong muốn sớm có hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn về bài toán nhân lực, cơ chế và tổ chức để phù hợp với bối cảnh mới. Đội ngũ y bác sĩ tại các trạm nêu cao tinh thần trách nhiệm, đảm đương đồng thời nhiều nhiệm vụ chuyên môn, từ khám chữa bệnh thông thường, tiêm chủng, quản lý bệnh không lây, truyền thông giáo dục sức khỏe, chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em, người cao tuổi.

Tại xã Kim Thành, sau sáp nhập có 31 thôn với quy mô dân số gần 43.000 người, hiện duy trì 4 trạm y tế. Trạm Y tế Kim Thành số 1 hiện có 9 cán bộ, trong đó có 1 bác sĩ. Trạm trưởng Trạm Y tế Kim Thành số 1 Nguyễn Thị Nga cho biết, trong tháng qua, số lượng bệnh nhân đến trạm tương đương với những thời điểm trước. Trạm đã khám chữa bệnh cho 637 lượt bệnh nhân, trong đó có 213 lượt khám theo bảo hiểm y tế và 22 lượt khám cấp cứu, tiêm vaccine viêm não Nhật Bản B cho 25 trẻ, tiêm chủng mở rộng định kỳ cho 72 trẻ và khám thai cho 45 phụ nữ mang thai.

Còn tại phường Lê Thanh Nghị, sau sáp nhập, hiện có 4 trạm y tế hoạt động. Trạm Y tế Lê Thanh Nghị 2 có 6 cán bộ. Trạm trưởng Trạm Y tế Lê Thanh Nghị 2 Nguyễn Hữu Tường cho biết, trong tháng 7/2025, trạm vẫn đảm bảo khám chữa bệnh, tiêm chủng mở rộng, phòng chống dịch bệnh, nhất là sốt xuất huyết. Đặc biệt, trạm đã phối hợp với Trung tâm Y tế Hải Dương và một doanh nghiệp tặng quà, xét nghiệm miễn phí 7 chỉ số sinh hóa cho các đối tượng người có công, thân nhân liệt sĩ với tổng trị giá quà tặng và dịch vụ trên 300 triệu đồng.

Tuyến y tế cơ sở có vai trò then chốt trong chăm sóc sức khỏe toàn dân. Các bệnh lý thông thường, bệnh mạn tính không lây như tăng huyết áp, đái tháo đường… nếu được theo dõi và quản lý tốt tại cơ sở sẽ giúp hạn chế các biến chứng nặng, giảm chi phí cho người bệnh và giảm tải cho hệ thống y tế. Nhiều cán bộ y tế cơ sở cho rằng, mô hình phù hợp trong giai đoạn hiện nay là ‘Một trạm chính – Nhiều điểm trạm’. Theo đó, mỗi xã, phường sẽ có 1 trạm trung tâm có đủ trưởng trạm, phó trưởng trạm, bác sĩ, điều dưỡng, hộ sinh, dược sĩ và các chức danh khác.

Hiện nay, các trạm y tế thuộc Trung tâm Y tế Ninh Giang đang dàn trải, thiếu nhân lực, trang thiết bị phân tán, hiệu quả hoạt động chưa đồng đều. Ưu điểm của mô hình ‘Một trạm chính – nhiều điểm trạm’ sẽ phù hợp với định hướng tinh gọn bộ máy y tế cơ sở theo chính quyền hai cấp; linh hoạt trong điều hành, quản lý khi địa bàn xã mở rộng. Đặc biệt, mô hình này giúp tối ưu hóa nhân lực, tập trung trang thiết bị tại trạm trung tâm; giảm đầu mối hành chính nhưng vẫn đảm bảo người dân được tiếp cận y tế.

Trong tương lai, để các trạm y tế hoạt động hiệu quả theo mô hình tổ chức mới, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân, cần ‘tiếp sức’ cho các trạm về cơ sở vật chất và nguồn nhân lực. Để thực hiện được điều này, cần tăng cường đầu tư cơ sở vật chất và trang thiết bị y tế cho tuyến y tế cơ sở theo Quyết định số 1300/QĐ-BYT ngày 9/3/2023 của Bộ Y tế về Đề án đầu tư xây dựng và phát triển mạng lưới y tế cơ sở giai đoạn 2023-2030, Thông tư số 28/2020/TT-BYT ngày 31/12/2020 về danh mục và định mức trang thiết bị y tế thiết yếu cho tuyến y tế cơ sở.

Chính quyền Mỹ vừa công bố kế hoạch tiêu hủy gần 10 triệu USD các sản phẩm và thuốc ngừa thai dành cho nữ giới ở châu Âu. Đây là một quyết định đã gây ra sự chỉ trích rộng rãi từ các tổ chức y tế phi chính phủ trên toàn cầu.

Tổ chức Bác sĩ Không Biên giới (MSF) đã lên tiếng chỉ trích quyết định này, gọi hành động tiêu hủy các sản phẩm y tế có giá trị này là ‘sự lãng phí ở mức độ vô cảm’. Theo AFP, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết đã đạt được quyết định sơ bộ nhằm tiêu hủy những phương tiện và thuốc ngừa thai từ các hợp đồng của Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) hiện đã chấm dứt.

USAID, nhánh phụ trách các chương trình viện trợ nước ngoài của Mỹ, đã bị giải thể dưới thời chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump. Số hàng hóa trị giá khoảng 9,7 triệu USD gồm que cấy tránh thai và vòng tránh thai hiện được lưu trữ ở Bỉ sẽ bị tiêu hủy bằng cách đốt tại Pháp theo kế hoạch này.

Bà Avril Benoit, Tổng giám đốc Bác sĩ Không Biên giới ở Mỹ (MSF USA), nhấn mạnh: ‘Thuốc ngừa thai là những sản phẩm thiết yếu, cứu mạng con người. MSF đã tận mắt chứng kiến những lợi ích thiết thực về mặt sức khỏe khi phụ nữ và trẻ em gái được quyền tự quyết bằng cách chọn không hoặc hoãn việc có thai, và những hậu quả nguy hiểm nếu họ không có được quyền đó’.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ nói thêm chi phí dự kiến cho việc tiêu hủy là 167.000 USD và ‘không có thuốc điều trị HIV hoặc bao cao su nào’ nằm trong các lô hàng này. Quyết định tiêu hủy những vật tư y tế có giá trị này đã chi trả bằng tiền thuế dân Mỹ chẳng giúp tiết kiệm hoặc tăng hiệu quả sử dụng.

Bên cạnh việc xóa sổ hàng loạt chương trình kế hoạch hóa gia đình và dịch vụ phá thai an toàn, chính quyền Tổng thống Trump cũng thừa nhận đã tiêu hủy nhiều tấn thực phẩm hết hạn. Đây là số thực phẩm lẽ ra dành cho trẻ em suy dinh dưỡng, nhưng cuối cùng không bao giờ được phân phát.

Bà Benoit chỉ ra rằng MSF lưu ý các tổ chức khác đã đề nghị sẵn lòng chi trả chi phí vận chuyển và phân phối các sản phẩm tránh thai nói trên, nhưng chính phủ Mỹ đã từ chối phê duyệt. Việc tiêu hủy những sản phẩm y tế có giá trị này đang gây ra sự phẫn nộ và chỉ trích rộng rãi từ cộng đồng quốc tế.

Trước đó, Mỹ đã cam kết hỗ trợ các chương trình sức khỏe và kế hoạch hóa gia đình trên toàn thế giới. Tuy nhiên, quyết định tiêu hủy những sản phẩm y tế có giá trị này đang làm dấy lên lo ngại về cam kết của Mỹ trong việc hỗ trợ sức khỏe và quyền của phụ nữ trên toàn cầu.

Một số chuyên gia y tế đã lên tiếng chỉ trích quyết định này, cho rằng việc tiêu hủy những sản phẩm y tế có giá trị này là một bước lùi trong việc hỗ trợ sức khỏe và quyền của phụ nữ. Họ cũng kêu gọi chính phủ Mỹ xem xét lại quyết định này và tìm ra giải pháp để hỗ trợ các chương trình sức khỏe và kế hoạch hóa gia đình trên toàn thế giới.

Theo MSF, việc tiêu hủy những sản phẩm y tế có giá trị này không chỉ là một sự lãng phí, mà còn là một sự thất bại trong việc hỗ trợ sức khỏe và quyền của phụ nữ trên toàn cầu.