Lật lại chính sách hình sự, Luật số 86/2025/QH15 – Bước tiến quan trọng

Luật số 86/2025/QH15, dự kiến có hiệu lực từ ngày 01/07/2025, đã đưa ra hàng loạt thay đổi quan trọng đối với Bộ luật Hình sự hiện hành. Nhằm thể hiện một chính sách hình sự nhân đạo và hướng tới mục tiêu phòng ngừa, phục hồi và khuyến khích tự sửa chữa sai lầm, những thay đổi này được kỳ vọng sẽ tạo ra một bước tiến quan trọng trong hoàn thiện hệ thống luật pháp.

Một trong những điểm nổi bật của Luật số 86/2025/QH15 là việc loại bỏ hình phạt tử hình đối với tám tội danh. Quyết định này được đánh giá là phù hợp với xu thế chung của thế giới trong việc giảm thiểu việc áp dụng án tử hình. Bên cạnh đó, việc này cũng thể hiện rõ ràng chính sách hình sự nhân đạo của Nhà nước Việt Nam. Tuy nhiên, nhằm đảm bảo tính răn đe và phòng ngừa hiệu quả, cũng như khắc phục hậu quả một cách triệt để, đòi hỏi phải nâng cao chất lượng trong các hoạt động thực thi và giám sát.

Luật số 86/2025/QH15 cũng đã quy định các điều kiện chặt chẽ hơn để người bị kết án tù chung thân về tội ‘Tham ô tài sản’ và ‘Nhận hối lộ’ có thể được xem xét giảm án. Cụ thể, chỉ khi người phạm tội đã tự nguyện nộp lại ít nhất ba phần tư số tài sản tham ô hoặc nhận hối lộ và tích cực hợp tác, lập công thì mới được xem xét giảm án. Đây là một thay đổi quan trọng nhằm giải quyết những hạn chế kéo dài trong việc thu hồi tài sản tham nhũng, qua đó tăng cường hiệu quả trong đấu tranh chống tham nhũng.

Ngoài ra, Luật số 86/2025/QH15 mở rộng đối tượng không thi hành án tử hình đối với người bị kết án tử hình mà mắc bệnh ung thư giai đoạn cuối. Biện pháp này thể hiện tư tưởng nhân đạo sâu sắc của Nhà nước trong chính sách hình sự, khẳng định sự bảo vệ quyền sống và nhân phẩm của người bị kết án trong những trường hợp đặc biệt.

Đáng chú ý, Luật số 86/2025/QH15 bổ sung tội danh ‘Sử dụng trái phép chất ma túy’ tại Điều 256a Bộ luật Hình sự. Hình sự hóa hành vi sử dụng trái phép chất ma túy nhằm tăng cường trách nhiệm cá nhân trong quá trình cai nghiện, giảm thiểu tình trạng tái nghiện và kéo dài thời gian điều trị không hiệu quả.

Liên quan đến các tội danh kinh tế, môi trường và an toàn thực phẩm, Luật số 86/2025/QH15 điều chỉnh để tăng mức phạt tiền, trong nhiều trường hợp, mức phạt tiền tăng lên gấp đôi. Điều này phù hợp với thực tiễn xử lý tội phạm phi bạo lực và khuyến khích việc áp dụng hình phạt tiền thay thế tù có thời hạn với người phạm tội lần đầu, có nhân thân tốt và có điều kiện khắc phục hậu quả.

Kết luận, Luật số 86/2025/QH15 là một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện chính sách hình sự theo hướng dân chủ, nhân đạo, khoa học và phù hợp với thực tiễn. Những quy định mới thể hiện sự thay đổi trong tư duy lập pháp hình sự từ trừng trị sang phòng ngừa, phục hồi và khuyến khích tự sửa chữa sai lầm. Để các quy định này có hiệu lực và đi vào cuộc sống, rất cần sự phối hợp đồng bộ trong việc ban hành văn bản hướng dẫn, cũng như tăng cường đào tạo cho người tiến hành tố tụng và giám sát thực hiện một cách chặt chẽ.

Cái chết đột ngột của doanh nhân trẻ Lin Qi vào cuối năm 2020 đã gây chấn động trong ngành công nghệ và giải trí Trung Quốc. Lin Qi, người sáng lập Yoozoo Games, một công ty game nổi tiếng tại Thượng Hải, và cũng là nhà sản xuất của dự án phim khoa học viễn tưởng ‘The Three-Body Problem’ (Tam Thể) hợp tác với Netflix, đã qua đời trong một vụ ám sát tinh vi.

Lin Qi sinh năm 1981, là một trong những doanh nhân trẻ giàu có nhất Trung Quốc. Anh nhanh chóng trở thành một gương mặt quen thuộc trong giới công nghệ nhờ các sản phẩm game như ‘Game of Thrones: Winter Is Coming’. Vào năm 2020, anh đứng thứ 870 trong danh sách những doanh nhân giàu nhất Trung Quốc với khối tài sản ước tính 6,8 tỷ nhân dân tệ.

Dự án đầy tham vọng của Lin Qi là chuyển thể bộ tiểu thuyết ‘Tam Thể’ của nhà văn Lưu Từ Hân thành series truyền hình quốc tế, hợp tác với Netflix và các nhà sản xuất tên tuổi. Tuy nhiên, dự án này lại trở thành ngòi nổ dẫn đến thảm kịch.

Lin Qi nhập viện vào ngày 15/12/2020 và qua đời vào ngày 25/12/2020. Bệnh viện Huashan ở Thượng Hải xác định anh đã bị đầu độc bằng tetrodotoxin, một loại độc tố thần kinh thường có trong cá nóc. Cuộc điều tra sau đó phát hiện ra rằng có ít nhất 5 loại chất độc khác nhau trong cơ thể Lin Qi, bao gồm cả thủy ngân và tetrodotoxin.

Nghi phạm của vụ án là Xu Yao, một đồng nghiệp tại Yoozoo Games. Xu Yao được cho là ám ảnh với bộ phim ‘Breaking Bad’ và đã tự lập một phòng thí nghiệm sản xuất chất độc tại Thượng Hải. Hắn đã mua hơn 100 loại chất độc khác nhau và thường xuyên thử nghiệm độc trên động vật.

Xu Yao đã chuẩn bị một lọ gồm 30 viên probiotic có giấu một viên thuốc độc và đưa cho Lin Qi. Viên thuốc độc này đã gây ra cái chết của Lin Qi. Cuộc điều tra đã làm rõ nhiều chi tiết của vụ án, bao gồm việc Xu Yao mua và tự chế độc.

Mâu thuẫn từ dự án phim ‘Tam Thể’ cũng được cho là một trong những nguyên nhân dẫn đến vụ ám sát. Lin Qi bắt đầu lo lắng về tiến độ chậm trễ của dự án và có ý định thay thế Xu Yao trong vai trò sản xuất phim.

Ngoại ra, một số người khác tại Yoozoo Games cũng đã bị đầu độc. Vào năm 2024, Xu Yao bị đưa ra xét xử và tuyên án tử hình.

Vụ án này đã gây shock trong ngành công nghệ và giải trí Trung Quốc, và đã làm dấy lên lo ngại về vấn đề an toàn và bảo mật trong ngành công nghiệp giải trí. Thông tin về vụ án đã được công bố rộng rãi trên các phương tiện truyền thông.

Ngày 31/12/2024, một sự việc gây chấn động đã xảy ra tại xã Phú Thuận, TP Đà Nẵng, khi một người con đã ra tay sát hại mẹ đẻ của mình. Theo cáo trạng, Đoàn Mai Khanh, trú tại xã Phú Thuận, đã dùng dao gây hại cho bà Hòa, 55 tuổi, mẹ ruột của mình, tại nhà của hai mẹ con ở thôn Thuận Hòa, xã Đại Thắng, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam cũ (nay là xã Phú Thuận, TP Đà Nẵng).

Theo điều tra, nguyên nhân dẫn đến hành động tàn ác này là do Khanh bực tức vì không tìm thấy đồ ăn sáng trong nhà. Sự việc đã diễn ra vào ngày 31/12/2024, khi mà sự bình tĩnh và kiềm chế của con người thường bị thử thách. Trong lúc tâm trạng đang bất ổn, Khanh đã mất kiểm soát và thực hiện hành động khiến không ai có thể chấp nhận.

Sau khi gây án, vào lúc 21h cùng ngày, Khanh đã dùng chăn bông cuộn thi thể mẹ ruột và kéo thi thể đến bến đò sông Thu Bồn (bến đò Phú Thuận) với mục đích phi tang. Tuy nhiên, hành vi này của Khanh đã bị người dân phát hiện tại chợ Phú Thuận và lập tức báo cáo cho cơ quan công an, khiến đối tượng không thể che giấu được hành vi tội ác của mình.

Quá trình xét xử, TAND Đà Nẵng đã xem xét các tình tiết của vụ án và quyết định áp dụng mức án tử hình đối với Đoàn Mai Khanh. Thông tin từ TAND Đà Nẵng cũng khẳng định rằng quyết định này đã được đưa ra sau khi xem xét kỹ lưỡng các tình tiết của vụ án và đảm bảo tính công bằng, nghiêm minh của pháp luật.

Án tử hình được tuyên đối với Đoàn Mai Khanh không chỉ thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật mà còn thể hiện nỗi đau của xã hội trước hành vi mất nhân tính và tàn ác đối với người thân. Hiện vụ việc đã được kết thúc tại TAND Đà Nẵng, tuy nhiên vẫn còn nhiều dư luận và nỗi lo ngại về các vấn đề liên quan đến gia đình và xã hội.

Ngày xử tử hình Đoàn Mai Khanh vì tội giết mẹ ruột

Tòa án Nhân dân Thành phố Đà Nẵng vừa tuyên mức án tử hình đối với Đoàn Mai Khanh, 30 tuổi, về tội giết người. Bị cáo này đã thực hiện hành vi giết hại mẹ ruột của mình, bà M.T.B.H., 55 tuổi, và sau đó kéo thi thể mẹ ra sông Thu Bồn để phi tang.

Theo cáo trạng, vào sáng ngày 31 tháng 12 năm 2024, Khanh thức dậy và đi xuống bếp tìm thức ăn nhưng không thấy. Cho rằng mẹ không lo chu đáo việc ăn uống cho mình, Khanh đã cảm thấy bực tức và lấy một con dao đến chỗ bà H. đang ngủ. Trong lúc sát hại mẹ, Khanh đã đâm một nhát dao vào vùng cổ bà H.

Sau khi xác định mẹ đã tử vong, vào tối cùng ngày, Khanh đã dùng chăn bông cuộn thi thể mẹ và kéo ra hướng khu vực sông Thu Bồn với mục đích vứt xuống sông để phi tang. Tuy nhiên, khi đến đoạn chợ Phú Thuận, Khanh đã để xác bà H. trên đường và ngồi bên lề đường nghỉ ngơi.

Lúc này, người dân địa phương đã phát hiện sự việc và trình báo công an xã. Quá trình điều tra và xét xử, bị cáo Khanh đã thừa nhận hành vi dùng dao giết mẹ ruột của mình.

Tòa án Nhân dân Thành phố Đà Nẵng đã xem xét các tình tiết của vụ án và tuyên mức án tử hình đối với bị cáo Đoàn Mai Khanh về tội giết người.