Công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) mới của Google, được đặt tên theo nhân vật thần thoại Aeneas, đang nổi lên như một công cụ cách mạng hóa trong lĩnh vực nghiên cứu lịch sử. Được phát triển bởi Google DeepMind và các nhà sử học từ Đại học Nottingham, mô hình AI này có khả năng giải mã những bí ẩn từ thời La Mã và lấp đầy khoảng trống lịch sử một cách nhanh chóng. Lịch sử nhân loại thường bị thiếu thông tin do các văn bản cổ bị hư hại theo thời gian, với nhiều văn bản cổ được tìm thấy trong tình trạng hư hỏng nặng, bị vỡ thành nhiều mảnh hoặc mờ chữ.
Việc phục dựng những văn bản cổ này đòi hỏi sự suy luận và so sánh cực kỳ công phu từ các nhà sử học. Tuy nhiên, Aeneas được huấn luyện để tìm kiếm các điểm tương đồng từ một cơ sở dữ liệu khổng lồ gồm 176.000 bản khắc La Mã để suy luận ra những phần còn thiếu. Khác biệt với con người, Aeneas có thể thực hiện công việc này chỉ trong nháy mắt, thay vì mất hàng tuần hoặc nhiều tháng dài. Điều này thể hiện một bước tiến đáng kể trong việc nghiên cứu và bảo tồn lịch sử.
Một trong những lo ngại lớn nhất với AI tạo sinh là khả năng tạo ra thông tin sai lệch. Để kiểm chứng độ tin cậy, nhóm nghiên cứu đã thử thách Aeneas với một nhiệm vụ khó khăn là xác định niên đại của văn bản La Mã nổi tiếng ‘Res Gestae Divi Augusti’. Kết quả đáng kinh ngạc khi AI Aeneas đã đưa ra hai khoảng thời gian khả dĩ và cả hai đều trùng khớp hoàn toàn với những nhận định của hầu hết nhà sử học hàng đầu hiện nay. Điều này cho thấy tiềm năng của Aeneas trong việc cung cấp thông tin lịch sử chính xác và đáng tin cậy.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, khi cho 23 nhà sử học làm việc cùng với Aeneas, kết quả cho thấy năng suất của các nhà sử học được đẩy nhanh đáng kể. Họ có thể khám phá ra những mối liên kết mới mà trước đây chưa từng nghĩ tới. Một nhà sử học sử dụng Aeneas đưa ra kết quả chính xác hơn so với khi chỉ có AI hoặc chỉ có con người làm việc một mình. Sự kết hợp giữa con người và AI đã chứng minh được hiệu quả trong việc nghiên cứu lịch sử.
Công nghệ này không chỉ giúp giải mã các văn bản cổ, mà còn mở ra một phương pháp nghiên cứu lịch sử hoàn toàn mới, giúp chúng ta thấu hiểu quá khứ sâu sắc hơn để định hình một tương lai tốt đẹp hơn. Với khả năng của mình, Aeneas có thể trở thành một công cụ quan trọng cho các nhà sử học và nghiên cứu viên, giúp họ khám phá những bí ẩn của lịch sử một cách hiệu quả hơn.
Thông tin thêm về nghiên cứu này có thể được tìm thấy tại địa chỉ của Google DeepMind.